Tổng quan về nghiện

Từ rất lâu, nghiện được định nghĩa là một thói quen sử dụng rượu bia và các loại ma túy khác một cách không thể kiểm soát được. Gần đây, khái niệm nghiện đã mở rộng cho cả các chứng nghiện về hành vi như cờ bạc, nghiện các chất ma túy và thậm chí là những hoạt động bình thường và căn bản trong cuộc sống như luyện tập thể dục và ăn uống. Mấu chốt ở đây là một người sẽ cảm thấy vui, thích thú theo một cách nào đó và tập trung quá mức vào các hành vi này như một cách để đương đầu với các khó khăn trong cuộc sống.

For a long time, addiction meant an uncontrollable habit of using alcohol or other drugs. More recently, the concept of addiction has expanded to include behaviors, such as gambling, as well as substances, and even ordinary and necessary activities, such as exercise and eating. The key is that the person finds the behavior pleasurable in some way and engages excessively in the behavior as a way of coping with life.

Đến khi thực sự rơi vào con đường nghiện ngập thì hành vi nghiện, thay vì giải quyết các khó khăn, sẽ gây ra nhiều rắc rối hơn cho cuộc sống.

By the time a person is addicted, the behavior will be causing more problems in the person’s life than it solves.

5 Điều nên biết về nghiện. Top 5 Things to Know About Addictions

1. Mặc dù các mô tả về nghiện là khá rõ ràng nhưng vẫn có một số ý kiến trái chiều về việc chất nào mới gây nghiện thực sự. Bảng hướng dẫn Các tiêu chuẩn chẩn đoán các rối loạn tâm thần (DSM-5) đã chỉ ra hầu hết các chất hướng thần, bao gồm cả các loại thuốc, đều có khả năng gây nghiện.

While addiction to substances has often appeared clear-cut, there’s some controversy about which substances are truly addictive. Current guidelines through the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, or DSM 5, indicate that most psychoactive substances, including medications, have the potential to be addictive.

2. Hiện vẫn còn khá nhiều tranh cãi về việc liệu các loại nghiện mang tính hành vi có phải là nghiện thực sự không. Cần thực hiện nhiều nghiên cứu hơn để xác minh điều này. Nghiện cờ bạc là một dạng nghiện mang tính hành vi đã được công nhận như một kiểu rối loạn kiểm soát ham muốn. Hiện nó được phân vào nhóm Rối loạn Cờ Bạc trong bảng DSM.

There is still much debate about whether many “behavioral” addictions are “true” addictions. More research is needed to clarify this issue. Gambling addiction is a behavioral addiction that has been recognized for many years as an impulse control disorder. It is now categorized as Gambling Disorder in the DSM.

3. Chứng nghiện cần thời gian để phát triển. Khả năng một người trở nên nghiện sau một lần sử dụng là khá thấp, mặc dù vẫn có một số trường hợp nhất định gặp phải một vấn đề về sức khỏe tâm thần, hoặc chết vì quá liều hoặc biến chứng sau một lần sử dụng một số chất.

Addictions take time to develop. It is unlikely that a person will become addicted after using a substance once, although it is possible to develop a mental health problem, or to die of an overdose or another complication after one use of some substances.

4. Một số luồng tư tưởng ủng hộ việc phải kiêng bỏ và ngưng hoàn toàn các chất/hành vi nghiện. Tuy nhiên trong thực tế, nhiều người vẫn có thể học cách kiểm soát các hành vi nghiện như uống rượu bia, mua sắm, ăn uống và tình dục của mình. Điều này có phù hợp với bạn hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố và tốt nhất vấn nên hỏi ý kiến bác sĩ hoặc trị liệu viên.

Although there are some schools of thought that preach the need for complete abstinence, many people are able to learn to control addictive behaviors, such as drinking, eating, shopping, and sex. Whether this is a good idea for you depends on many factors and is best decided in collaboration with your doctor or therapist.

5. Sử dụng chất không phải lúc nào cũng là nghiện, mặc dù việc sử dụng chúng mang lại vô số nguy cơ có hại về mặt sức khỏe lẫn xã hội cũng như khiến bạn mắc chứng nghiện. Các bậc phụ huynh không nên tự động qui kết con mình bị nghiện ngay khi phát hiện chúng sử dụng một loại chất nào đó.

Substance use is not always an indication of addiction, although drug use carries numerous health and social risks as well as addiction. Parents shouldn’t automatically assume their child has an addiction if they discover their child has used a drug.

 Vậy nếu cái gì cũng có thể gây nghiện thì như thế nào mới thực sự gọi là nghiện? So If You Can Be Addicted to Anything, What Makes It an Addiction?

Các triệu chứng nghiện có thể có các đặc điểm khác nhau nhưng có 2 khía cạnh có chung ở tất cả các chứng nghiện:

Symptoms of addiction can vary, but there are two aspects that all addictions have in common:

– Hành vi nghiện mang tính thích nghi kém hoặc gây ra các vấn đề cho cá nhân người nghiện và những người xung quanh. Vì vậy, thay vì giúp người đó đương đầu với những vấn đề và vượt qua nó, các hành vi nghiện có xu hướng làm hủy hoại khả năng này. Ví dụ, một người mê cờ bạc muốn chơi để có nhiều tiền hơn, tuy nhiên cờ bạc chỉ làm cho nguồn tài chính của anh này thêm cạn kiệt. Một người nghiện rượu bia nặng muốn uống để cảm thấy vui vẻ hơn, nhưng rượu bia có thể dẫn tới hoặc làm trầm trọng thêm sự chán nản vốn có của họ. Người nghiện sex muốn tìm kiếm sự thân mật yêu thương nhưng tập trung quá mức vào các hành vi tình dục có thể ngăn cản sự gần gũi thực sự về cảm xúc.

The addictive behavior is maladaptive or causes problems for the individual, or those around them. So instead of helping the person cope with situations or overcome problems, it tends to undermine these abilities. For example, a gambler might wish he had more money, yet gambling is more likely to drain his financial resources. A heavy drinker might want to cheer herself up, yet alcohol use can lead to or intensify depression. A sex addict may crave intimacy, yet the focus on sexual acts may prevent real closeness from developing.

Hành vi nghiện mang tính lặp lại liên tục. Khi một người nghiện, anh ta sẽ tiếp tục đắm chìm vào các hành vi nghiện, mặc cho các rắc rối xảy đến với mình. Như vậy, lâu lâu sống “buông thả” một chút vào cuối tuần thì không gọi là nghiện, mặc dù nó có thể gây ra nhiều loại vấn đề. Nghiện được định hình bằng sự gắn kết chặt chẽ mang tính thường xuyên về mặt hành vi.

The behavior is persistent. When someone is addicted, he will continue to engage in the addictive behavior, despite the trouble it causes him. So an occasional weekend of self-indulgence is not addiction, although it may cause different kinds of problems. Addiction is characterized by frequent engagement in the behavior.

 Nhưng nếu bạn vẫn cảm thấy thích thú thì nó đâu phải là nghiện? But If You Still Enjoy It, It Can’t Be an Addiction, Right?

Sai. Đặc biệt là khi các phương tiện thông tin đại chúng thêu dệt hình ảnh người nghiện là những người không có hy vọng, những người bất hạnh, cuộc đời sụp đổ. Thế nên nhiều người nghiện không tin rằng mình nghiện do họ thấy bản thân mình vẫn đang cảm thấy thoải mái thích thú và cuộc sống của họ vẫn ổn.

Wrong. Because the media, in particular, have portrayed addicts as hopeless, unhappy people whose lives are falling apart, many people with addictions do not believe they are addicted as long as they are enjoying themselves and holding their lives together.

Thường thì chứng nghiện bắt đầu bám rễ trong lối sống của họ, tới mức mà họ không bao giờ hoặc hầu như không cảm nhận được các triệu chứng cai. Hoặc họ có thể không nhận ra các triệu chứng cai vì không biết bản chất và nguồn căn của chúng, họ đổ cho đó là do tuổi tác, làm việc quá vất vả hoặc đơn giản là khởi đầu ngày mới không vui. Nhiều người có thể trải qua rất nhiều năm mà không nhận ra họ đã trở nên lệ thuộc vào chứng nghiện như thế nào.

Often people’s addictions become ingrained in their lifestyle, to the point where they never or rarely feel withdrawal symptoms. Or they may not recognize their withdrawal symptoms for what they are, putting them down to aging, working too hard, or just not liking mornings. People can go for years without realizing how dependent they are on their addiction.

Những người nghiện các loại ma túy bất hợp pháp có thể có cái nhìn sai lệch về bản chất hành vi mang che giấu, ngụy biện của mình. Họ có thể đổ lỗi cho xã hội vì quá hẹp hòi, họ thấy bản thân có ý chí tự do và là những con người độc lập. Thực tế là chứng nghiện có xu hướng hạn chế sự tự do và độc lập của cá nhân đó khi họ ngày càng bị giới hạn bởi hành vi của mình. Rơi vào vòng xoáy lao lý liên quan đến cac loại ma túy bất hợp pháp như vào tù, thậm chí còn khiến tự do của họ vị giới hạn hơn.

People with illicit addictions may enjoy the secretive nature of their behavior. They may blame society for its narrow-mindedness, choosing to see themselves as free-willed and independent individuals. In reality, addictions tend to limit people’s individuality and freedom as they become more restricted in their behaviors. Going to prison for engaging in an illegal addiction restricts their freedom even more.

Khi nghiện, sự vui sướng của họ thường tập trung vào việc thực hiện các hành vi nghiện và làm dịu đi các triệu chứng cai, thay vì các trải nghiệm giúp bản thân mình trở thành một con người đầy đủ, hạnh phúc. Ở một mức độ nào đó, người nghiện có thể nhận ra cuộc sống đã trôi qua quá nhanh và rằng họ đã bỏ lỡ các cơ hội trải nghiệm quý giá ngoài việc đắm chìm nghiện ngập. Người ta thường nhận ra điều này sau khi vượt qua được chứng nghiện của mình.

When people are addicted, their enjoyment often becomes focused on carrying out the addictive behavior and relieving withdrawal, rather than the full range of experiences which form the person’s full potential for happiness. At some point, the addicted person may realize that life has passed them by, and that they have missed out on enjoying experiences other than the addiction. This awareness often occurs when people overcome addiction.

Nếu nó không gây ra bất cứ tổn hại nào, lúc đó vấn đề là gì? What’s the Problem if It Isn’t Doing Any Harm?

Nghiện gây tổn hại lên người nghiện và những người xung quanh họ.

Addictions harm the person with the addiction and the people around them.

Vấn đề lớn nhất là người nghiện thất bại trong việc nhận ra những tác hại mà chứng nghiện đang gây ra. Anh ta có thể chối bỏ những khía cạnh tiêu cực trong việc nghiện ngập của mình, anh ta chọn cách ngó lơ tác hại của nó lên sức khỏe, cuộc sống và các mối quan hệ. Hoặc anh ta có thể đổ lỗi cho hoàn cảnh bên ngoài hoặc những người khác gây ra những khó khăn trong đời sống của anh ta.

The biggest problem is the addicted person’s failure to recognize the harm their addiction is doing. He may be in denial about the negative aspects of his addiction, choosing to ignore the effects on his health, life patterns and relationships. Or he may blame outside circumstances or other people in his lives for his difficulties.

Tác hại do nghiện gây ra là đặc biệt khó nhận ra khi nghiện được xem là con đường chính giúp người nghiện đương đầu với các vấn đề khác.

The harm caused by addiction is particularly difficult to recognize when the addiction is the person’s main way of coping with other problems.

Đôi lúc, có vấn đề trực tiếp có liên quan đến nghiện như các vấn đề về sức khỏe, và đôi khi có những vấn đề liên hệ một cách gián tiếp đến nghiện, ví dụ như vấn đề từ các mối quan hệ.

 Sometimes other problems are directly related to the addiction, such as health problems, and sometimes they are indirectly related to the addiction, for example, relationship problems.

Một số người nghiện các chất/ hành vi thường nhận thức rõ chứng nghiện của mình và thậm chí là tác hại do nghiện gây ra, nhưng vẫn cố tình duy trì các hành vi nghiện. Điều này có thể là vì họ không cảm thấy bản thân có thể đương đầu với khó khăn mà không có nghiện, vì họ đang trốn tránh việc giải quyết một số vấn đề khác mà nghiện đang làm phân tán tư tưởng (như việc bị lạm dụng từ bé), hoặc vì họ không biết làm cách nào để tận hưởng cuộc sống theo bất kỳ cách nào khác.

Some people who get addicted to substances or activities are very aware of their addictions, and even the harm caused by the addiction, but keep doing the addictive behavior anyway. This can be because they don’t feel they can cope without the addiction, because they are avoiding dealing with some other issue that the addiction distracts them from (such as being abused as a child), or because they do not know how to enjoy life any other way.

Tác hại của nghiện có thể chỉ được nhận ra khi người nghiện trải qua một giai đoạn khủng hoảng. Điều này có thể xảy ra khi chất gây nghiện hoặc hành vi do nó gây ra bị biến mất hoàn toàn và những bệnh nhân phải trải qua triệu chứng cai và rồi không thể tiếp tục đương đầu. Hoặc nó có thể xuất hiện như một hậu quả của chứng nghiện, như  một căn bệnh trầm trọng, người yêu/bạn đời rời bỏ hoặc mất việc.

The harm of addiction may only be recognized when the addicted person goes through a crisis. This can happen when the addictive substance or behavior is taken away completely and the person goes into withdrawal and cannot cope. Or it can occur as a consequence of the addiction, such as a serious illness, a partner leaving, or loss of a job.

Nếu bạn nghĩ mình có thể mắc chứng nghiện. If You Think You Might Have an Addiction

Việc trải qua một khoảng thời gian đắm chìm trong sử dụng chất hoặc một hành vi nghiện mà không tin rằng mình đang nghiện cũng là một điều bình thường. Nó thường gặp đến nỗi trong thực tế, người ta đã đặt cho nó một tên gọi “Giai đoạn tiền dự định”. Nếu bạn đang bắt đầu suy nghĩ về việc có thể mình đang nghiện, bạn có thể đã chuyển sang giai đoạn dự định. Đây là khoảng thời gian tuyệt vời để tìm hiểu thêm chất gây nghiện hoặc hành vi bạn đã đang đắm chìm vào và cũng để tự xem xét một cách thành thật liệu bạn có đang có bất kỳ dấu hiệu nghiện nào.

It is common, if not normal, to go through a stage of engaging in substance use or an addictive behavior without believing you are addicted. This is so common, in fact, that it has a name, the precontemplation stage. If you are starting to think you might have an addiction, you have probably moved into the contemplation stage. This is a great time to find out more about the substance or behavior that you have been engaging in, and to reflect honestly on whether you are experiencing any signs or symptoms of addiction.

Những dấu hiệu và triệu chứng này có thể biến động tùy từng chứng nghiện, nhưng những dấu hiệu phổ biến nhất chỉ rõ vấn đề chính là bạn chìm đắm vào hành vi nghiện, sử dụng một loại chất nào đó nhiều hơn dự tính ban đầu, bạn luôn bận tâm lo lắng cho lần tiếp theo bạn sử dụng hoặc chìm đắm trong hành vi nghiện, và bạn đặt nó lên trên những khía cạnh khác của cuộc sống như gia đình, công việc và trách nhiệm. Bạn có thể cũng thấy bản thân đang dần đánh mất đi các sở thích, thú vui ở các hoạt động lành mạnh khác, so với hành vi nghiện.

These signs and symptoms vary from one addiction to another, but the most common indicators are that you are engaging in the behavior, or taking more of the substance, than you originally intended; that you are preoccupied with the next time you can engage in the behavior or use the substance; and you are putting it ahead of other important parts of your life, such as family, work, and responsibilities. You might also find you are losing interest in other pleasurable activities, compared to the addictive behavior.

Nhiều người đã quyết định thay đổi. Đối với một số người, điều này khá dễ và có thể kiểm soát được. Nhưng với nhiều người khác, ngưng sử dụng có thể gây ra các triệu chứng cai khó chịu, các cảm xúc không thoải mái mà lúc trước thường được hành vi nghiện xoa dịu và đàn áp. Nếu điều này xảy ra, hoặc nếu bạn đã đang sử dụng rượu bia, sử dụng ma túy như các chất dạng opioid – bất hợp pháp hoặc được kê toa hợp pháp, các thuốc kê toa khác, các chất kích thích, cocaine hoặc hàng đá – bạn nên tìm kiếm sự hỗ trợ về mặt y tế ngay lập tức. Ngưng sử dụng một số ma túy rồi tái nghiện có thể làm gia tăng nguy cơ quá liều, các vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc các biến chứng khác đe dọa tới tính mạng, và nên được thực hiện dưới sự giám sát của chuyên gia y tế.

Many people then decide to make changes. For some people, this is easy and manageable. For many others, quitting can lead to unpleasant withdrawal symptoms, even with behaviors, and can open up uncomfortable feelings that were being soothed or suppressed by the addictive behavior. If this happens, or if you have been drinking or using drugs, such as opioids—illicit or prescribed, other prescription medications, stimulants, cocaine, or meth—you should seek medical help immediately. Stopping some drugs then relapsing can heighten your risk of overdose, mental health problems, or other life-threatening medical complications, and should be done under medical supervision.    

Sống chung với nghiện. Living With Addiction.

Một số người không muốn thay đổi hành vi của mình hoặc cố gắng hết lần này tới lần khác nhưng dường như chẳng bao giờ cai thành công được. Những người này thường có kết quả tốt hơn khi đặt ra các mục tiêu giảm trừ tác hại hoặc sử dụng các nguồn tài nguyên “tự-lực” để kiểm soát chứng nghiện của mình.

Some people don’t want to change their addictive behavior, or try and try but never seem to be successful at quitting. These people often do better with a harm reduction goal, or use self-help resources to manage their addiction.

Nếu bạn thấy đây là những điều đang nói về mình thì hãy nhờ rằng luôn có các nguồn hỗ trợ mình. Tự giáo dục bản thân là một khởi đầu tốt. Bạn có thể giảm thiểu đáng kể lượng tác hại chúng gây ra cho bản thân bạn và những người xung quanh, và có thể một ngày nào đó, bạn có thể sẵn sàng thay đổi mãi mãi.

If this sounds like you, remember help is always available. Educating yourself is a good start. You can greatly reduce the amount of harm to yourself and those around you, and maybe one day, you will be ready to change for good.

Các bước cần xem xét tiếp theo. Next Steps to Consider

Mặc dù nghe có vẻ đáng sợ nhưng thực hiện đánh giá, chẩn đoán vẫn là một bước đi tốt khi tìm kiếm sự giúp đỡ. Nếu đây không phải dành cho bạn, bạn có thể thử các phương thức “tự lực” và kết nối với người khác cùng giải quyết một vấn đề.

Although it can seem scary, getting an assessment and diagnosis is a good step in terms of getting help. If this isn’t for you, you can try self-help groups and connect with others dealing with the same problem.

Kết luận. Final Thoughts

Nhiều người sợ từ “nghiện” và tin rằng đây là dấu hiệu cho sự thất bại và vô dụng của người bệnh. Người nghiện thường có mặc cảm nhục nhã về hành vi của họ, dẫn tới sự xấu hổ và sợ không dám tìm kiếm sự giúp đỡ. Thế giới đang thay đổi và bạn có thể nhận ra tìm kiếm sự giúp đỡ là điều tốt nhất bạn có thể làm cho bản thân. Trong lúc đó, chúng tôi hy vọng việc giáo dục bản thân có thể giúp ta tiếp tục sống vui khỏe, có ích.

Many people fear the term addiction and believe it is an indication of failure or worthlessness. People with addictions often carry stigma about their behavior, leading to shame and fear of seeking help. The world is changing, and you may find that getting help for your addiction is the best thing you ever do for yourself. In the meantime, we hope that educating yourself will help on your journey to wellness.

Nguồn: https://www.verywell.com/addictions-4014766

Như Trang.