Phức cảm Electra là một thuật ngữ phân tâm học dùng để mô tả cảm giác thù địch mà một bé gái với mẹ mình trong cuộc ganh đua tranh giành tình cảm của cha. Nó tương ứng với Phức cảm Oedipus ở nam giới.
The Electra complex is a psychoanalytic term used to describe a girl’s sense of competition with her mother for the affections of her father. It is comparable to the Oedipus complex in males.

Theo Freud, trong suốt quá trình phát triển tâm lý tính dục của nữ giới, một bé gái ban đầu sẽ gắn bó với mẹ mình. Khi cô bé phát hiện ra mình không có dương vật, bé sẽ cảm thấy gắn bó với cha mình hơn và bắt đầu bực dọc mẹ mình, người mà bé nghĩ đã khiến mình “bị thiến”.
According to Freud, during female psychosexual development, a young girl is initially attached to her mother. When she discovers that she does not have a penis, she becomes attached to her father and begins to resent her mother, who she blames for her “castration.”
Cuối cùng, Freud tin rằng bé gái sau đó sẽ bắt đầu quá trình “đồng nhất hóa” và mô phỏng lại chính mẹ mình vì sợ mẹ không yêu thương mình nữa. Xử lý phức cảm Electra về cơ bản là hướng đến sự đồng nhất hóa với người mẹ của mình.
As a result, Freud believed that the girl then begins to identify with and emulate her mother out of fear of losing her love. Resolving the Electra complex ultimately leads to identification with the same-sex parent.
Lược sử. History
Mặc dù thuật ngữ “Phức cảm Electra” thường được gắn liền với Sigmund Freud, nhưng thực ra nó được chính thức gọi tên vào năm 1913 bởi Carl Jung. Thuật ngữ này có nguồn gốc tên gọi từ thần thoại Hy Lạp về Electra và anh trai Orestes, người đã âm mưu gây ra cái chết của mẹ để trả thù cho người cha đã bị giết hại
While the term “Electra complex” is frequently associated with Sigmund Freud, it was actually Carl Jung who coined the term in 1913. The term is derived from the Greek myth of Electra and her brother Orestes, who plotted the death of their mother as revenge for their father’s murder.
Freud đã phát triển các nội dung chi tiết trong phức cảm Electra này, mặc dù ông không gọi tên nó một cách rõ ràng như vậy. Freud chối bỏ thuật ngữ này và mô tả hiện tượng này là một nỗ lực “nhấn mạnh sự tương đồng về thái độ ở hai giới tính.”
Freud developed the underlying ideas of the Electra complex, although he did not term it as such. Freud rejected the term and described it as an attempt “to emphasize the analogy between the attitude of the two sexes.”
Freud gọi khuynh hướng ganh tỵ ở bé gái với mẹ mình với mong muốn chiếm hữu người cha là thái độ hoặc Phức cảm Oedipus ở nữ giới. Chính Jung là người đã gọi thái độ Oedipus ở nữ giới của Freud là “Phức cảm Electra.”
Freud referred to a daughter’s tendency to compete with her mother for possession of her father as the feminine Oedipus attitude or the negative Oedipus complex. It was Jung who dubbed Freud’s feminine Oedipus attitude as the Electra complex.
Freud và Jung ban đầu là những người bạn và cộng sự thân thiết, nhưng Jung dần dần không hài lòng với một số nội dung trong học thuyết của Freud. Ông cảm thấy Freud nhấn mạnh quá mức vai trò của xu hướng tính dục trong quá trình thúc đẩy hành vi của con người. Cuối cùng, Jung rút khỏi liên minh phân tâm học lúc bấy giờ và sự chia cách giữa hai người hình thành.
Freud and Jung were originally close friends and colleagues, but Jung increasingly grew dissatisfied with certain aspects of Freud’s theories. He felt that Freud emphasized the role sexuality played in motivating human behavior. Eventually, Jung resigned from his psychoanalytic affiliations and acrimony grew between the two men.
Phức cảm Electra vận hành ra sao? How Does the Electra Complex Work?
Theo Freud, một cấu phần quan trọng trong quá trình phát triển là học cách đồng nhất hóa với người cha/mẹ cùng giới với mình. Trong suốt các giai đoạn phát triển tâm lý tính dục do Freud khởi xướng, dục năng sẽ được tập trung vào nhiều vùng kích thích tình dục khác nhau trên cơ thể trẻ.
According to Freudian theory, an important part of the developmental process is learning to identify with the same-sex parent. During the stages of Freud’s theory of psychosexual development, the libidinal energy is focused on different erogenous zones of the child’s body.
Nếu có vấn đề phát sinh trong bất kỳ giai đoạn nào thì tình trạng “cắm chốt” tại thời điểm phát triển đó sẽ có thể xuất hiện. Cắm chốt là một sự tập trung kéo dài vào một giai đoạn phát triển nào đó đã xảy ra trước đây. Những chốt cắm này, Freud tin rằng, thường đưa đến tình trạng lo âu và đóng vai trò gây loạn thần và những hành vi không phù hợp sau này ở tuổi trưởng thành.
If something goes wrong during any of these stages, a fixation at that point in development might occur. A fixation is a persistent focus on an earlier psychosexual stage. Such fixations, Freud believed, often led to anxiety and played a role in neurosis and maladaptive behaviors in adulthood.
Freud mô tả thái độ mặc cảm Oedipus ở nữ giới như một khao khát của bé gái dành cho cha mình và một thái độ ganh tỵ dành cho mẹ mình. Trong vô thức, bé gái có một khao khát được thay thế mẹ mình làm người bạn tình của cha, từ đó đưa đến thái độ thù địch giữa con gái và mẹ.
Freud described the feminine Oedipus attitude complex as a daughter’s longing for her father and competition with her mother. The daughter possesses an unconscious desire to replace her mother as her father’s sexual partner, thus leading to a rivalry between daughter and mother.

Phức cảm Electra được cho là sẽ xuất hiện trong suốt giai đoạn dương vật của quá trình phát triển tâm lý tính dục, từ 3 đến 6 tuổi, trong suốt quãng thời gian bé gái dành nhiều thời gian hơn với cha, làm nũng và có thực hiện một số hành vi tính dục không liên quan đến quan hệ tình dục. Freud có thừa nhận mình không rành sự phát triển của các bé gái bằng các bé trai.
The Electra complex is thought to take place during the phallic stage of psychosexual development, ages 3 to 6, during which time daughters spend more time with their fathers, flirting and practicing sexual behaviors without sexual contact. Freud did admit that he knew less about the development of little girls than little boys.
Học thuyết của Freud về các giai đoạn phát triển tâm lý tính dục. What Are Freud’s Stages of Psychosexual Development?
Có nhiều cơ chế phòng vệ đóng vai trò quan trọng trong cách ta xử lý phức cảm Electra. Chính Bản năng (Cái Nó – một cấu phần của tính cách tồn tại từ lúc mới sinh) khiến đứa trẻ chiếm hữu cha mình và tranh đua với mẹ. Để giải quyết xung đột này, những thôi thúc và mong muốn này trước hết phải bị đè nén để không xuất hiện trong vùng ý thức.
A number of defense mechanisms play a role in resolving the Electra complex. It is the primal id (a component of personality present from birth) that compels the child to possess her father and compete with her mother. To resolve the conflict, these urges and desires must first be repressed from conscious memory.
Freud cũng cho rằng khi một bé gái phát hiện ra mình không có dương vật, nó sẽ hình thành trạng thái “ganh tỵ dương vật” và bắt đầu thù hận mẹ mình vì đã “đưa mình đến thế giới này trong trạng thái không hoàn chỉnh.”
Freud also suggested that when a young girl discovers she does not have a penis, she develops “penis envy” and begins to resent her mother for “sending her into the world so insufficiently equipped.”
Cuối cùng, sự thù hằn này khiến bé gái đồng nhất hóa với mẹ mình và tiếp nhận nhiều đặc điểm tính cách giống người mẹ vào bản ngã của mình. Quá trình này cho phép bé gái tiếp nhận của những chuẩn mực đạo đức của mẹ vào Siêu ngã, cũng chính là cái hướng nó làm theo những quy tắc cha mẹ và xã hội đặt ra.
Eventually, this resentment leads the daughter to identify with her mother and incorporate many of the same personality characteristics into her ego. This process also allows the daughter to internalize her mother’s morality into her super-ego, which ultimately directs her to follow the rules of her parents and society.

Freud tin rằng chính quá trình này cũng làm cho trẻ chấp nhận vai trò giới của bản thân, hình thành sự thấu hiểu xu hướng tính dục và thậm chí là hình thành cảm quan của chính mình về đạo đức.
Freud believed that it was this process that also leads children to accept their gender roles, develop an understanding of their own sexuality, and even form a sense of morality.
Lời cuối. Final words
Phức cảm Electra không được công nhận rộng rãi trong giới chuyên gia sức khỏe tâm thần ngày nay, có nhiều người coi những ý tưởng của Freud về sự phát triển tâm lý tính dục là lỗi thời và đầy thành kiến giới vì những nội dung này chỉ dựa trên vai trò giới của thế kỷ trước. Tức là, nghiên cứu thực sự chỉ ra rằng trẻ có tìm hiểu về vai trò giới và thiên hướng tính dục thông qua cha mẹ mình.
The Electra complex is not widely accepted among mental health professionals today, who often view Freud’s ideas about psychosexual development as outdated and sexist since they rely on century-old gender roles. That said, research does show that children learn about gender roles and sexuality from their parents.
Nếu bạn quan ngại về hành vi tình dục của trẻ, hãy để một chuyên gia sức khỏe tâm thần thực hiện đánh giá cho con bạn. Họ có thể đưa ra những khuyến nghị điều trị nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến hành vi tính dục. Hãy tìm kiếm những lựa chọn điều trị trực tiếp truyền thống hoặc các chương trình trị liệu trực tuyến trong khu vực nơi bạn sống.
If you’re concerned about your child’s sexualized behavior, a mental health professional can conduct an assessment. They can then make treatment recommendations to address any sexual behavior problems. Look for treatment options in your area for traditional face-to-face treatment or consider an online therapy program.
Nguồn: https://www.verywellmind.com/what-is-the-electra-complex-2795170
Như Trang