Con người thực sự có thể thay đổi?

Có nhiều lý do tại sao ta muốn thay đổi bản thân hoặc những người khác trong cuộc sống.

There are many reasons why we may wish to change ourselves or the people in our lives.

Ví dụ, nếu bạn phạm lỗi, bạn sẽ hối hận và tự hứa với bản thân mình sẽ thay đổi và lần tới sẽ làm tốt hơn. Hoặc, nếu bạn cảm thấy một điều gì đó không đúng ở bản thân, bạn sẽ cố thay đổi nhưng có thể vẫn chưa thành công, theo TS. Daramus, một nhà tâm lý học lâm sàng và là tác giả của cuốn “HIểu rõ Rối loạn lưỡng cực.”

For instance, if you’ve made mistakes, you may regret them and promise yourself that you’ll change and do better next time. Or, if you feel like there’s something wrong with you, you may have tried to change but may not have succeeded yet, says Aimee Daramus, PsyD, a licensed clinical psychologist and author of “Understanding Bipolar Disorder.”

TS. Daramus lưu ý rằng bạn có thể cũng muốn thay đổi một người thân nào đó, như con hay bạn đời của mình. Những lời nói hay hành động của họ đã làm tổn thương hoặc khiến bạn buồn, và bạn cực kỳ muốn họ thay đổi, vì bạn hoặc vì chính họ. Đôi lúc, bạn thấy khó mà tiếp tục yêu thương đối phương trừ khi họ thay đổi.

Damarus notes that you may also want to change someone you love, such as a child or partner. Their words or actions may have hurt you or upset you, and you may desperately want them to change, for your benefit or their own. Sometimes, you might find it difficult to love them unless they change.

Bạn thậm chí còn muốn thay đổi những người khác bạn gặp trong đời, như đồng nghiệp, giáo viên, hàng xóm hoặc những người mà bạn tương tác cùng. Hành vi của họ làm bạn bối rối hoặc khiến bạn bực bội, và bạn hy vọng rằng họ thay đổi.

You may even want to change others in your life, such as your colleagues, teachers, neighbors, or other people you interact with. Their behavior may confuse or frustrate you, and you may hope that they change their ways.

Bài viết này sẽ giúp tìm hiểu xem liệu con người ta có thể thay đổi được không, cũng như một số dạng trị liệu có thể giúp thúc đẩy sự thay đổi.

This article explores whether people can change as well as some forms of therapy that can be helpful in motivating change.

Con người có thể thay đổi? Can People Change?

Bạn có thể đã từng nghe câu nói này ở đâu đó, “Giang sơn dễ đổi, bản tính khó dời”, cơ bản để chỉ việc con người ta sinh ra đã như vậy và rằng chúng ta chẳng thể thay đổi được điều gì của bản thân.

You’ve probably heard the phrase “A leopard can’t change its spots,” which basically means that people are born a certain way and they can’t change.

Tuy nhiên, nghiên cứu lại cho rằng thay đổi, trong thực tế, có thể thực hiện được.

However, research suggests that change may in fact be possible.

Ví dụ, một nghiên cứu năm 2016 phát hiện ra rằng những người muốn thay đổi một số khía cạnh nào đó trong tính cách của mình có thể thực sự làm được điều đó và họ ghi nhận sức khỏe gia tăng khi sự thay đổi đó thống nhất với mục tiêu của họ.

For instance, a 2016 study found that people who wanted to change certain aspects of their personality were able to do so and that they experienced increased well-being if the change aligned with their goals.1

Một nghiên cứu tổng quan năm 20107 đã phân tích kết quả của 207 nghiên cứu khác nhau và phát hiện ra rằng con người ta thực sự có thể thay đổi tính cách và cải thiện được các bệnh lý sức khỏe tinh thần với sự hỗ trợ từ trị liệu và can thiệp.

A 2017 review that analyzed the results of 207 studies found that people could change their personalities and experience improvements in mental health conditions with the support of therapy and interventions.2

Nói vậy có nghĩa là, bạn cần hiểu được thay đổi là không dễ dàng. Vì lẽ đó, việc này có thể làm được, nhưng không đảm bảo là làm thành công, đặc biệt là đối với một số người không sẵn sàng thay đổi.

That said, it’s important to understand that change is not easy. Therefore, it is a possibility but not guaranteed, especially if someone is not open to change.

Nhiều khi, ta không có tinh thần thay đổi. Khi bị bắt phải đưa ra lựa chọn, nhiều người sẽ chọn một tình huống xấu nhưng quen thuộc thay vì chọn cải thiện bản thân bằng những điều xa lạ và đáng sợ. Thật quá sức dễ dàng khi ở trong một tình huống mà bạn đã nắm rõ quy luật, thậm chí tình huống đó có khó khăn thế nào.

Sometimes people are not emotionally ready to change. When given a choice, a lot of people will choose a bad situation that’s familiar over an improvement that’s unfamiliar and scary. It’s so much easier to be in a situation where you know the rules, even if it’s really hard in other ways.

— Aimee Daramus, PsyD

Damarus cũng nói thêm rằng việc cố ép một người thay đổi được gọi là hành vi thao túng.

Damarus also goes on to say that trying to force someone to change is manipulation.

Nếu người bạn đang cố thay đổi là người khác, không phải là chính bạn, thì dù bạn có muốn thay đổi họ nhiều thế nào chăng nữa thì thường cũng sẽ“lực bất tòng tâm”. Ví dụ, bạn chỉ có thể khích lệ và hỗ trợ, hoặc thậm chí có thể là hình mẫu và làm gương cho họ thôi. Tuy nhiên, bạn không thể kiểm soát hành động của họ, và cuối cùng thì mọi chuyện vẫn tùy thuộc vào chính họ.

If the person you’re trying to change is someone other than yourself, as much as you may want them to change, there is often only so much you can do. For instance, you can offer them encouragement and support, or even be a role model to them and set a positive example. However, you cannot control their actions, and eventually, it is up to them.

Các dạng trị liệu. Types of Therapy

Con người ta có thể thay đổi đặc trưng tính cách, thói quen, hành vi, suy nghĩ và thái độ, thường là với sự trợ giúp từ trị liệu, can thiệp. Dưới đây, Daramus đã liệt kê ra một số dạng trị liệu có thể có hiệu quả.

It is possible for people to change their personality traits, habits, behaviors, thoughts, and attitudes, often with the help of therapeutic interventions. Below, Daramus outlines some forms of therapy that can be helpful.

Trị liệu chấp nhận và cam kết. Acceptance Commitment Therapy

Trị liệu chấp nhận và cam kết (ACT) là một dạng điều trị tập trung trước hết vào chấp nhận hành vi, đặc trưng tính cách và tình huống tiêu cực. Kế đó, nó thúc đẩy chủ thể cam kết thực hiện những suy nghĩ, hành vi tích cực, nhằm thúc đẩy sự thay đổi.

Acceptance commitment therapy (ACT) is a type of therapy that focuses on first accepting negative behavior, personality traits, or situations. Thereafter, it promotes commitment to positive thoughts and behavior patterns, to help motivate change.

Ví dụ, lấy ví dụ một người đang cố gắng giảm cân. Nếu người này đang ăn kiêng vì quá ghét bỏ bản thân, thì họ có thể xuất hiện những hành vi gây hại về sau với sức khẻo thể chất và tinh thần của họ.

For instance, take a person who is trying to lose weight. If this person is dieting out of self-loathing, they may engage in behaviors that are ultimately harmful to their physical and mental health.

Liệu pháp ACT có thể giúp họ nhìn nhận những hành vi kém lành mạnh này và thúc đẩy những hành vi lành mạnh, bền vững và an toàn hơn.

ACT can help them recognize these unhealthy behaviors and promote healthier ones that are sustainable and safe.

Phỏng vấn tạo động lực. Motivational Interviewing

Phỏng vấn tạo động lực là quá trình hiểu rõ các giai đoạn của quá trình thay đổi. Bạn gặp một ai đó ngay một thời điểm nào đó và đặt ra những câu hỏi khiến họ suy nghĩ. Câu hỏi dành cho một người không muốn thay đổi sẽ nhiều khác biệt hơn là với một người đang cố thay đổi rồi.

Motivational interviewing is about understanding stages of change. You meet someone where they are and ask questions that get them thinking. You ask very different questions of someone who doesn’t want to change than you do of someone who’s already trying.

Dạng trị liệu này được xây dựng nhằm gắn kết khách hàng và giúp họ tạo động lực thay đổi. Mô hình này cực kỳ hữu ích nếu chủ thể có cảm giác lẫn lộn về việc có nên thay đổi hay không và không đặc biệt tự tin rằng mình có khả năng thay đổi.

This form of therapy is designed to engage people and help them build the motivation to change. It can be especially helpful if the person has mixed feelings about whether they want to change and are not especially confident that they have the ability to change.3

Kết luận. Final words

Nếu bạn tức giận, tổn thương hoặc bị bực bội bởi lời nói hoặc hành động của ai đó, bạn ước giá mà mình có thể thay đổi được họ. Bạn thậm chí còn muốn thay đổi bản thân nếu bạn có điều gì chưa hài lòng về chính mình.

If you are angry, hurt, or frustrated by someone’s words or actions, you may wish for them to change. You may even want to change yourself if you don’t like things about yourself.

Thay đổi là rất khó, nhưng nghiên cứu cho thấy rằng chúng ta có thể thay đổi được. Nếu bạn đang hy vọng có thể thay đổi được một số khía cạnh của bản thân vốn đang không đúng với những giá trị bạn đặt ra cho chính mình, hãy cân nhắc tìm đến một chuyên viên trị liệu.

Change can be difficult, but research shows us that change is possible. If you are hoping to change some aspects of yourself that maybe don’t align with your values, consider reaching out to a therapist.

Tham khảo. Sources

Hudson NW, Fraley RC. Changing for the better? Longitudinal associations between volitional personality change and psychological wellbeing. Pers Soc Psychol Bull. 2016;42(5):603-615. doi:10.1177/0146167216637840

Roberts BW, Luo J, Briley DA, Chow PI, Su R, Hill PL. A systematic review of personality trait change through intervention. Psychol Bull. 2017;143(2):117-141. doi:10.1037/bul0000088

Motivational Interviewing Network of Trainers. Understanding motivational interviewing.

Nguồn: https://www.verywellmind.com/can-people-really-change-5203290

Như Trang