Thật đáng sợ khi chứng kiến một ai đó đang gặp hoảng loạn hoặc lo âu cực độ. Nạn nhân đột nhiên gục xuống – bất động vì tức ngực, hụt hơi, hoặc có thể bị bất ngờ bao trùm bởi nỗi sợ hãi và sự kinh hoàng. Một cơn hoảng loạn như thế này khiến bạn hình dung đây như một ca cấp cứu và tính mạng nạn nhân đang bị đe dọa, vì vậy, sẽ khá đáng sợ khi phải chứng kiến tình trạng này – và sẽ tệ hơn khi khi bạn không biết phải phản ứng thế nào.
Watching someone having a panic or anxiety attack can be very scary. They suddenly shut down – stopped in their tracks by a tightness in their chest or feeling that they can’t catch their breath, or perhaps by a deep sense of fear and dread. An attack can sometimes look like a life-threatening emergency, so watching it unfold can be terrifying – especially if you don’t know how to respond.
Nếu bạn đã từng lâm vào tình huống như thế này, thì bạn không hề lẻ loi – Hoảng loạn hay cơ lo âu cực độ là khá thường gặp. Khoảng hơn 22% người Mỹ gặp phải các cơn hoảng loạn ít nhất một lần trong đời, theo khảo sát quốc gia thực hiện năm 2006.
If you’ve ever encountered a situation like this, you’re not alone – panic or anxiety attacks are quite common. A little more than 22% of Americans will suffer a panic attack at least once in their life, according to a national survey conducted in 2006.
Trước khi đi sâu vào những hành động có thể thực hiện khi tình huống này xảy ra, chúng ta hãy cùng nhau cân nhắc sự khác biệt giữa một cơn hoảng loạn và một cơn lo âu. Nhiều người sử dụng lẫn lộn hai thuật ngữ này nhưng giữa chúng vẫn có một số điểm khác biệt.
Before we tackle things you can do when this happens, let’s take a moment and consider the difference between a panic attack and an anxiety attack. Many people use these two terms interchangeably, but they are somewhat different.
Một cơn hoảng loạn thường đến bất ngờ không rõ nguyên do; không có kích thích (sự kiện, vật thể) tác động vào. Tuy nhiên, cơn lo âu lại bị khơi dậy bởi một thứ gì đó – một nỗi sợ rắn rết, độ cao, nhện, v.v… Các triệu chứng thực thể giữa cơn hoảng loạn và cơn lo âu là khá tương đồng nên đừng quá “đào bới” để hiểu rõ sự khác biệt này.
A panic attack suddenly comes out of nowhere; there is no stimulus (event, object) that sets it into motion. However, an anxiety attack is provoked by something – a fear of snakes, heights, spiders, etc. Physical symptoms between panic and anxiety attacks are quite similar so don’t get lost in the weeds trying to understand the difference.
Các triệu chứng. Symptoms
Dưới đây là một danh sách các triệu chứng giúp bạn hiểu rõ hơn một cơ hoảng loạn trông như thế nào:
Below is a list of symptoms to help you better understand what a panic attack looks like:
– Tim đập nhanh. Racing heart
– Ù tai. Ringing ears
– Ngất hoặc chóng mặt. Feeling faint or dizzy
– Bị ngứa ran hoặc tê cóng bàn tay và các ngón tay. Tingling or numbness in hands and fingers
– Đổ mồ hôi hoặc ớn lạnh. Feeling sweaty or chilled
– Cơ thể yếu. Feeling weak
– Buồn nôn. Feeling nauseated
– Mất kiểm soát. Feeling out of control
– Đau tức ngực. Chest constriction and pain
– Thở gấp. Difficulty catching your breath
– Cảm thấy như cái chết hay mối tai ương ghê ghớm sắp ập đến. Feeling a sense of impending doom or death
Những điều cần làm. What to do?
Giờ bạn đã có hình dung phần nào về một cơn hoảng loạn sẽ trông và cảm thấy như thế nào, giờ hãy cùng nhau tập trung vào những điều bạn có thể làm để đối phó khi nó xuất hiện.
Now that you have an idea what a panic attack looks and feels like, let’s focus on what you can do when one strikes.
Điều quan trọng là ta phải nhận thức rõ ràng là các cơn hoảng loạn thường kéo dài khoảng 20 phút. Các triệu chứng thường lên đỉnh điểm (tệ nhất) trong khoảng 10 phút, và rồi sẽ giảm bớt trong 10 phút tiếp theo.
It’s important to realize that panic attacks typically last about 20 minutes. Symptoms usually peak (hit their worst) within 10 minutes, and then they begin to decline over the next 10 minutes.
Các cơn hoảng loạn có thể cực kỳ đáng sợ, gây đau đớn về tinh thần và đối với nhiều người là đau đơn về thể chất. Hãy cứ bình tâm, những cảm giác này chỉ là nhất thời và sẽ bớt dần sau 20 phút.
Panic attacks can be extremely frightening, emotionally painful, and for many, physically painful. Rest assured, these feelings are only temporary and tend to subside within 20 minutes.
Nếu lúc ai đó đang trong cơn hoảng loạn và bạn có mặt ở đó thì đây là một số điều bạn có thể làm để giúp giảm bớt sự đau đớn, khó chịu của người kia.
If you’re present when a panic attack happens, here are a few things you can do to help ease your loved one’s level of distress:
– Giữ yên lặng – tránh thu hút sự chú ý của họ bằng những lời khuyên kiểu như “Em không bị đau tim đâu! Ủa sao lại cảm thấy như vậy? Đây toàn là em tự tưởng tượng ra thôi – Chỉ cần thư giãn là được!”. Remain quiet – avoid the temptation to engage the person by giving them advice like “You’re not having a heart attack! Why do you feel this way? This is all in your head – just relax!”
– Lấy ngay một chiếc khăn lạnh và giữ nó hoặc để nạn nhân giữ nó trên trán họ. Grab a cold towel and hold it against their forehead or allow them to do so
– Nắm tay người bệnh hoặc đặt tay lên vai họ để họ mình tĩnh hơn vì biết rằng luôn có bạn ở bên. Hold the person’s hand or put your hand on their shoulder to signal your calm presence
– Đảm bảo với họ rằng bạn sẽ yên lặng ở bên họ cho đến khi cơn hoảng loạn qua đi. Reassure them you will quietly sit with them until the panic attack passes
– Đưa họ một cốc nước uống. Offer them a glass of water
– Luôn giữ bình tĩnh trước tình trạng hỗn độn. Stay calm in the face of chaos
– Có mặt liên tục trong ít nhất 20 phút cao điểm cho đến khi các triệu chứng của họ bớt dần. Remain present for at least 20-minutes until the symptoms subside
Khi cơn hoảng loạn xuất hiện, thường rất khó để giữ bình tĩnh vì lúc nào ta cũng có cảm giác khẩn cấp, khó chịu và lo sợ cho cả bản thân lẫn người kia. Một cách dễ dàng để nhớ được những gợi ý ở trên là giữ nó trong đầu theo cụm từ viết tắt sau:
When a panic attack happens, it’s often quite difficult to remain calm because there is an extreme sense of urgency, discomfort, and fear for both you and your loved one. An easy way to remember the suggestions noted above is to keep this quick and easy acronym in mind:
Calm, Assurance, Presence, and Silence (CAPS) – (Bình tĩnh, Đảm bảo, Có mặt và Yên lặng)
Nếu cơn hoảng loạn của người kia diễn ra thường xuyên hơn, dai dẳng hơn hay khiến sức khỏe người bệnh yếu hơn nhiều thì bạn có thể khuyên họ tìm đến hỗ trợ y tế chuyên sâu hơn từ một chuyên gia sức khỏe tâm thần hoặc bác sĩ gia đình của mình.
If your friend’s panic attacks become more frequent, persistent, or debilitating, you may want to suggest they seek professional help from a mental health specialist or their family healthcare provider.
Nguồn. Source: https://blogs.webmd.com/mental-health/20180424/how-to-help-someone-during-a-panic-attack
Như Trang
Exploring Psychology - Khám Phá Tâm Lý Học 