Bạn có bao giờ nghe mọi người nói họ có khuynh hướng tư duy bằng não trái hơn hoặc não phải hơn chưa? Từ sách vở đến các chương trình truyền hình, bạn có thể nghe cụm từ này được nhắc đến hàng tá lần và bạn có thể đã từng làm bài kiểm tra trực tuyến để xác định loại nào mô tả về bạn đúng nhất. Bạn có thể đã thấy ít nhiều một vài đồ họa thông tin trên Pinterest hoặc Facebook tiết lộ bán cầu não nào đang thống trị trong bạn.

Have you ever heard people say that they tend to be more of a right-brain or left-brain thinker? From books to television programs, you’ve probably heard the phrase mentioned numerous times or perhaps you’ve even taken an online test to determine which type best describes you. You’ve probably spotted at least a few infographics on Pinterest or Facebook claiming to reveal your dominant brain hemisphere.

leftbrain-rightbrain-facebook-1200x628.jpg
Nguồn: Healthline

Có thể bạn cũng thấy ở đâu đó một số bài báo hoặc sách vở cho rằng bạn có thể giải phóng sự sáng tạo của tư duy não phải hoặc suy luận logic của tư duy não trái.

You’ve probably also come across a few articles or books suggesting you can unleash the hidden creativity of right brain thinking or the deductive logic of left-brain thinking.

Theo mô tả, người tư duy bằng não trái có kỹ năng logic và toán học tốt. Những người được cho là tư duy bằng não phải, mặt khác, lại có tài năng thiên vào những thứ mang tính sáng tạo. Khi tìm hiểu kỹ hơn quan niệm phổ biến về người thuận “não trái” và “não phải”, bạn có thể sẽ ngạc nhiên khi biết rằng ý tưởng này vốn chỉ là một trong rất nhiều những lời đồn đoán thiếu chính xác về não bộ.

People described as left-brain thinkers are told that they have strong math and logic skills. Those who are described as right-brain thinkers, on the other hand, are told that their talents are more on the creative side of things. Given the popularity of the idea of “right-brained” and “left-brained” thinkers, it might surprise you learn that this idea is just one of many myths about the brain.

Thuyết não trái não phải là gì? What Is Left Brain-Right Brain Theory?

Theo học thuyết về sự thống trị của não trái – não phải thì mỗi bán cầu não sẽ kiểm soát những dạng tư duy khác nhau. Ngoài ra, người ta cũng quan niệm rằng mỗi người trong chúng ta đều sẽ thích tư duy bằng một bên nào đó hơn bên còn lại.

According to the theory of left-brain or right-brain dominance, each side of the brain controls different types of thinking. Additionally, people are said to prefer one type of thinking over the other.

Ví dụ, một người thiên về “não trái” thường được mọi người nhận xét là logic hơn, phân tích tốt hơn và khách quan hơn. Một người “não phải” thường được công nhận là có trực giác tốt hơn, sâu sắc và chủ quan hơn.

For example, a person who is “left-brained” is often said to be more logical, analytical, and objective. A person who is “right-brained” is said to be more intuitive, thoughtful, and subjective.

Trong tâm lý học, học thuyết này dựa trên hoạt động lệch bên trong chức năng của não bộ. Não bộ bao gồm hai bán cầu, mỗi bên giữ nhiều vai trò. Hai bên não giao tiếp với nhau qua thể chai.

In psychology, the theory is based on the lateralization of brain function. The brain contains two hemispheres that each performs a number of roles. The two sides of the brain communicate with one another via corpus callosum.

1642005_orig
Nguồn: psychapprentice.weebly.com

Bán cầu não trái kiểm soát cơ bên phải của cơ thể trong khi bãn cầu não phải kiểm soát phần cơ thể bên trái. Đây là lý do tại sao tổn thương não trái sẽ ảnh hưởng lên các bộ phận cơ thể bên phải.

The left hemisphere controls the muscles on the right side of the body while the right hemisphere controls those on the left. This is why damage to the left side of the brain, for example, might have an effect on the right side of the body.

Ý tưởng về não trái não phải đến từ đâu? Where Did the Idea of a Stronger Left Brain or Right Brain Come From?

Vậy có thực sự là một bên não sẽ kiểm soát những chức năng cụ thể nhất định nào đó hay không? Có phải con người ta hoặc sẽ thuận não trái hoặc thuận não phải? Cũng như nhiều lời đồn đoán khác trong tâm lý học đại chúng, quan niệm này xuất phát từ những quan sát về não bộ con người lâu dần bị bóp méo và nói quá lên.

So does one side of the brain control specific functions? Are people either left-brained or right-brained? Like many popular psychology myths, this one grew out of observations of the human brain that were then dramatically distorted and exaggerated.

Thuyết não trái – não phải khởi nguồn từ công trình nghiên cứu của Roger W. Sperry, người được trao giải Nobel năm 1981. Trong lúc nghiên cứu về tác động của chứng động kinh, Sperry đã phát hiện ra việc cắt thể chai (một kết cấu nối hai bán cầu não lại với nhau) có thể làm suy giảm hoặc xóa bỏ các cơn co giật.

The right brain-left brain theory originated in the work of Roger W. Sperry, who was awarded the Nobel Prize in 1981. While studying the effects of epilepsy, Sperry discovered that cutting the corpus callosum (the structure that connects the two hemispheres of the brain) could reduce or eliminate seizures.

Tuy nhiên, những bệnh nhân này cũng mắc các triệu chứng khác sau khi đường giao tiếp giữa hai bán cầu não bị cắt đứt. Ví dụ, nhiều bệnh nhân bị cắt kết nối hai bán cầu não không thể gọi tên đồ vật do bán cầu não phải xử lý nhưng lại có thể gọi tên những thứ do não trái xử lý. Dựa trên dữ liệu này, Sperry cho rằng ngôn ngữ được kiểm soát bởi bán cầu não trái.

However, these patients also experienced other symptoms after the communication pathway between the two sides of the brain was cut. For example, many split-brain patients found themselves unable to name objects that were processed by the right side of the brain but were able to name objects that were processed by the left-side of the brain. Based on this information, Sperry suggested that language was controlled by the left-side of the brain.

tumblr_n1715ecajn1swr8wlo1_1280.png
Nguồn: thatbiologist.wordpress.com

Nói chung, bán cầu não trãi có khuynh hướng kiểm soát nhiều khía cạnh về ngôn ngữ và logic, trong khi não phải lại hay xử lý những thông tin về không gian và phiên giải thị giác.

Generally speaking, the left side of the brain tends to control many aspects of language and logic, while the right side tends to handle spatial information and visual comprehension.

Có hay không việc một bên não mạnh hơn bên còn lại? So Is One Side of Your Brain Really Stronger Than the Other?

Những nghiên cứu về sau đã chỉ ra rằng não bộ không hoạt động hoàn toàn lưỡng phân như quan niệm trước đây. Ví dụ, nghiên cứu đã chỉ ra rằng những năng lực trong những môn như toán sẽ là mạnh mẽ nhất khi cả hai bán cầu làm việc cùng nhau. Ngày nay, các nhà thần kinh học biết được rằng hai bán cầu não phối hợp với nhau để thực hiện hàng loạt các công việc và rằng hai bán cầu giao tiếp với nhau qua thể chai.

Later research has shown that the brain is not nearly as dichotomous as once thought. For example, research has shown that abilities in subjects such as math are strongest when both halves of the brain work together. Today, neuroscientists know that the two sides of the brain collaborate to perform a broad variety of tasks and that the two hemispheres communicate through the corpus callosum.

Cây bút khoa học Carl Zimmer giải thích trong một bài báo trên tạp chí Discover rằng, “Dù não bộ có thiên lệch một bên đến thế nào đi nữa thì hai bán cầu vẫn phải phối hợp cùng với nhau.”

“No matter how lateralized the brain can get, though, the two sides still work together,” science writer Carl Zimmer explained in an article for Discover magazine.

“Quan niệm trong tâm lý học phổ thông về não trái – não phải không thể hiện được mối quan hệ gần gũi, phối hợp cặn kẽ của hai bên não. Chẳng hạn bán cầu não trái chuyên biệt vào các âm giúp hình thành từ ngữ và xử lý ngôn ngữ. Bán cầu não phải nhạy cảm hơn với các đặc trưng cảm xúc của ngôn ngữ, điều chỉnh giọng điệu chậm rãi rõ ràng từ đó truyền tải được ngữ điệu và trọng âm.”

“The pop psychology notion of a left brain and a right brain doesn’t capture their intimate working relationship. The left hemisphere specializes in picking out the sounds that form words and working out the syntax of the phrase, for example, but it does not have a monopoly on language processing. The right hemisphere is more sensitive to the emotional features of language, tuning in to the slow rhythms of speech that carry intonation and stress.”

Trong một nghiên cứu thực hiện bởi các nhà nghiên cứu của Đại học bang Utah, có hơn 1,000 tham dự viên được phân tích não bộ nhằm xác định xem họ thích sử dụng não bên nào hơn. Nghiên cứu tiết lộ rằng mặc dù các hoạt động có cường độ cao hơn trong một số khu vực quan trọng nhưng cả hai bán cầu đều, về cơ bản là, trung bình tương đương nhau trong các hoạt động.

In one study by researchers at the University of Utah, more 1,000 participants had their brains analyzed in order to determine if they preferred using one side over the other. The study revealed that while activity was sometimes higher in certain critical regions, both sides of the brain were essentially equal in their activity on average.

Tác giả chính của nghiên cứu TS. Jeff Anderson giải thích, “việc một số chức năng não xuất hiện ở một bên bán cầu hay bên còn lại là hoàn toàn chính xác. Ngôn ngữ có xu hướng mạnh hơn ở não trãi và sự tập trung có nhiều hơn ở não phải. Nhưng con người ta thường không có mạng lưới não “thuận” trái hay “thuận” phải.

“It’s absolutely true that some brain functions occur in one or the other side of the brain. Language tends to be on the left, attention more on the right. But people don’t tend to have a stronger left- or right-sided brain network. It seems to be determined more connection by connection,” explained the study’s lead author Dr. Jeff Anderson.

Mặc dù ý tưởng về người thuận não trái/não phải đã được giải đáp, nhưng đây vẫn là quan niệm phổ biến. Vậy chính xác thì học thuyết này nói gì?

While the idea of right brain/left brain thinkers has been debunked, its popularity persists. So what exactly did this theory suggest?

Não phải. The Right Brain

Theo học thuyết sự thống trị của não phải – não trái, bán cầu não phải giỏi nhất trong biểu cảm và sáng tạo. Một số năng lực được số đông liên tưởng đến não phải bao gồm:

According to the left-brain, right-brain dominance theory, the right side of the brain is best at expressive and creative tasks. Some of the abilities popularly associated with the right side of the brain include:

– Nhận diện gương mặt. Recognizing faces

– Thể hiện cảm xúc. Expressing emotions

– Âm nhạc. Music

– Đọc vị cảm xúc. Reading emotions

– Màu sắc. Color

– Trí tưởng tượng. Imagination

– Trực giác. Intuition

– Óc sáng tạo. Creativity

Não trái. The Left Brain

Nhiều quan điểm cho rằng bán cầu não trái sẽ “tinh tường” các công việc thiên về logic, ngôn ngữ và tư duy phân tích. Não trái được mô tả là giỏi hơn trong:

The left-side of the brain is considered to be adept at tasks that involve logic, language, and analytical thinking. The left-brain is described as being better at:

– Ngôn ngữ. Language

– Logic. Logic

– Tư duy phản biện. Critical thinking

– Số. Numbers

– Suy luận. Reasoning

Vậy tại sao thuyết não trái não phải vẫn được mọi người bàn tán? So Why Do People Still Talk About Right-Brain, Left-Brain Theory?

Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra thuyết não trái/não phải chỉ là một lời đồn đoán thiếu căn cứ, tuy nhiên đây vẫn là quan niệm hết sức phổ biến. Tại sao? Không may thay là nhiều người không biết rằng học thuyết này đã lỗi thời. Và cũng không may thay là ý tưởng này dường như đã ăn sâu vào nền văn hóa đại chúng. Từ các bài viết trên tạp chí đến sách vở và những bài kiểm tra trên mạng, bạn có thể sẽ bắt gặp thông tin cho rằng mình có thể khai phá tâm trí chỉ cần khám phá ra não bên nào của mình mạnh hơn hoặc chiếm ưu thế hơn.

Researchers have demonstrated that right-brain/left-brain theory is a myth, yet its popularity persists. Why? Unfortunately, many people are likely unaware that the theory is outdated. Unfortunately, the idea seems to have taken on a mind of its own within popular culture. From magazine articles to books to online quizzes, you are probably bound to see information suggested that you can unleash the power of your mind if you just discover which side of your brain is stronger or more dominant.

Ngày nay, học sinh sẽ tiếp tục tìm hiểu về học thuyết này với tư cách là một chủ đề thu hút sự chú ý trong lịch sử – để hiểu được cách biến hóa và thay đổi theo thời gian của những quan niệm khi các nhà nghiên cứu mỗi ngày mỗi nghiên cứu về cách vận hành của cơ quan quan trọng này.

Today, students might continue to learn about the theory as a point of historical interest to understand how our ideas about how the brain works have evolved and changed over time as researchers have learned more about how the brain operates.

Mặc dù vị tâm lý học đại chúng và các tài liệu tự lực đã khái quát hóa quá đà và cường điệu hóa quá mức nhưng việc hiểu được những thế mạnh và điểm hạn chế của bản thân trog một số lĩnh vực nhất định có thể giúp bạn xây dựng những cách thức học tập và nghiên cứu tốt hơn. Ví dụ, học sinh nào gặp khó khăn trong việc làm theo hướng dẫn bằng lời (thường được coi là một đặc tính của người thuận não phải) sẽ cảm thấy tốt hơn hơn khi viết xuống những hưỡng dẫn, từ đây giúp hình thành khả năng tổ chức tốt hơn. Điều quan trọng cần nhớ nếu bạn tham gia một trong rất nhiều các bài kiểm tra não phải/trái thường thấy trên mạng là những bài này làm cho vui thôi chứ ta không nên đặt quá nhiều trọng tâm vào kết quả.

While over-generalized and overstated by popular psychology and self-help texts, understanding your strengths and weaknesses in certain areas can help you develop better ways to learn and study. For example, students who have a difficult time following verbal instructions (often cited as a right-brain characteristic) might benefit from writing down directions and developing better organizational skills. The important thing to remember if you take one of the many left brain/right brain quizzes that you will likely encounter online is that they are entirely for fun and you shouldn’t place much stock in your results.

1 Ykbt51uKjSV4PK_tfOiEIw@2x.jpeg
Nguồn: Medium

Nguồn. View Article Sources

Nielsen, JA, Zielinski, BA, Ferguson, MA, Lainhart, JE, & Anderson, JS. An Evaluation of the Left-Brain vs. Right-Brain Hypothesis With Resting State Functional Connectivity Magnetic Resonance Imaging. PLOS One; 2013.

Rogers, M. Researchers Debunk Myth of “Right Brain” and “Left-Brain” Personality Traits. University of Utah, Office of Public Affairs; 2013.

Nguồn: https://www.verywellmind.com/left-brain-vs-right-brain-2795005

Như Trang.