Chất kích thích là một nhóm chất/thuốc hướng thần làm tăng hoạt động của não bộ. Những thuốc này có thể tạm thời gia tăng tỉnh táo, tâm trạng và nhận thức của người sử dụng. Một số chất kích thích được lưu hành hợp pháp và được sử dụng phổ biến, nhiều chất có thể gây nghiện. Các chất kích thích có nhiều điềm tương đồng với nhau, tuy nhiên mỗi loại cũng có các đặc tính và cơ chế hoạt động khá riêng.

Stimulants are a class of psychoactive drug that increase activity in the brain. These drugs can temporarily elevate alertness, mood and awareness. Some stimulant drugs are legal and widely used. Many stimulants can also be addicting. Stimulants share many commonalities, but each has unique properties and mechanisms of action.

f40b2d534beb8d5a0119e70f673543cc
Thuốc kcihs thích kê toa (Nguồn: Emaze)

Các loại chất kích thích thường gặp: Drugs that are classed as stimulants include:

Caffeine

Nicotine

Cocaine

Methamphetamine (Hàng đá)

Các thuốc kích thích kê đơn. Prescription stimulants

Caffeine

Caffein là một trong những thuốc hướng thần được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới, có trong cà phê, trà, ca cao, sô-cô-la và nước ngọt. Caffein có một số tác động tích cực như gia tăng năng lượng và giúp đầu óc tỉnh táo, tuy nhiên sử dụng quá mức có thể gây ra lo âu và mất ngủ. Caffein gây nghiện về mặt sinh lý (cơ thể), và triệu chứng cai có thể bao gồm nhức đầu, mệt mỏi và cáu bẳn.

Caffeine is the most widely used psychoactive drug in the world, found in coffee, tea, cocoa, chocolate candy and soft drinks. While caffeine has several positive effects such as increasing energy and mental alertness, heavy use can cause symptoms such as anxiety and insomnia. Caffeine is physically addictive, and withdrawal symptoms can include headaches, fatigue and irritability.

Nicotine

Nicotin được xem là một trong ba loại chất hướng thần được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới, mà loại thuốc này hầu như không được sử dụng vì mục đích điều trị y tế nào. Trong suốt nửa đầu thế kỷ XX, hút thuốc lá được coi là một thú vui thời thượng. Các báo cáo về hậu quả của thuốc lá lên sức khỏe khiến việc hút thuốc dần bị hạn chế lại. Tuy nhiên, Trung tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh Hoa Kỳ (CDC) thông báo trong năm 2014, có xấp xỉ 17% người Mỹ trưởng thành trên 18 tuổi (khoảng 40 triệu người) hút thuốc lá.

Nicotine is considered one of the three most widely used psychoactive drugs in the world despite the fact that there are few (if any) medical uses for the drug. During the early to mid-twentieth century, smoking was considered fashionable. Reports of the adverse health consequences have led to cigarette use being increasingly shunned. However, the Centers for Disease Control and Prevention (CDC) reports that in 2014, approximately 17 percent of U.S. adults over the age of 18 (around 40 million individuals) smoke cigarettes.

Theo Viện Quốc Gia về Lạm Dụng Ma Túy (NIDA), việc sử dụng các loại thuốc có chứa nicotin là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong, bệnh tật và khuyết tật tại Hoa Kỳ, trong đó có hơn 480,000 người chết sớm do thuốc lá mỗi năm.

The National Institute on Drug Abuse reports that tobacco use is a leading preventable cause of death, disease and disability in the U.S., with cigarette use attributed to more than 480,000 premature deaths each year.

Cocaine

Cocain là loại thuốc hướng thần bất hợp pháp được làm từ lá cây coca.

Cocaine is an illegal psychoactive drug made from the leaves of the coca tree.

Trong suốt những năm cuối thế kỷ XIX, nhà tâm lý học Sigmund Freud chủ trương sử dụng cocain làm thuốc chữa các bệnh rối loạn tâm lý, nhưng sau đó ông nhận ra các đặc tính gây nghiện của loại thuốc này. Trong suốt những năm đầu thế kỷ XX, cocain vẫn được lưu hành hợp pháp tại Mỹ và có thể được tìm thấy trong rất nhiều loại thuốc không kê đơn.

During the late 1800s, psychoanalyst Sigmund Freud advocated the use of cocaine as a therapeutic treatment for psychological disorders, but later realized the addictive properties of the drug. During the early 1900s, cocaine was legal in the U.S. and could be found in many over-the-counter medications.

Năm 1906, chính phủ bắt đầu yêu cầu các nhà sản xuất gắn nhãn các loại sản phẩm có chứa cocain và bắt đầu áp dụng các chính sách hạn chế phân phối loại thuốc này vào đầu những năm 20 của thế kỷ XX. Cocain là một chất cấm, việc sử dụng cũng như buôn bán loại thuốc này được xem là bất hợp pháp trong hầu hết các trường hợp. Ngày nay, cocain là loại ma túy bất hợp pháp được sử dụng phổ biến thứ hai tại Mỹ.

In 1906, the government began requiring manufacturers to label cocaine-containing products and began placing serious restrictions on distribution by the early 1920s. Cocaine is a restricted substance and its use and sale are considered illegal in most cases. Today, cocaine is the second most frequently used illegal drug in the United States.

Cocain nhanh chóng được hấp thụ vào cơ thể bằng bất kỳ đường sử dụng nào, bao gồm hít, hút, tiêm hay uống. Ma túy này tiếp cận não bộ nhanh chóng và lan đi các mô khắp cơ thể. Cocain nhanh chóng được chuyển hóa thành enzim trong gan và huyết tương trong khoảng từ 30 đến 60 phút, nhưng có thể được phát hiện trong xét nghiệm nước tiểu trong vòng 12 giờ sau khi sử dụng.

Cocaine is rapidly absorbed from any administration point, including being snorted, inhaled, injected or taken orally. The drug reaches the brain quickly and is then distributed to other tissues throughout the body. Cocaine is rapidly metabolized by enzymes in the liver and plasma in approximately 30 to 60 minutes, but can be detected in urine tests for up to 12 hours after administration.

Methamphetamine (Hàng đá)

Ngày nay, methamphetamine, còn gọi tắt là Meth hay hàng đá là một trong những chất kích thích bất hợp pháp được sử dụng phổ biến rộng rãi nhất. Meth là chất gây nghiện cực mạnh, nó phá hủy các mô trong não, dẫn tới tổn thương não.

Today, methamphetamine, also known as meth, is one of the most commonly used illegal stimulants. Meth is extremely addictive and destroys tissues in the brain, which can lead to brain damage.

Các loại chất kích thích kê đơn. Prescription Stimulants

Các chất kích thích kê đơn là một nhóm các thuốc hướng thần tác động lên hệ thần kinh trung ương và hệ thần kinh tự chủ. Một số tác động từ việc sử dụng thuốc bao gồm run, co mạch, bồn chồn không yên, tim đập nhanh, mất ngủ, lo âu bối rối, chán ăn.

Prescription stimulants are a group of psychoactive drugs that affect the central nervous system and autonomic nervous system. Some of the effects of using these drugs include tremors, vasoconstriction, restlessness, tachycardia, insomnia, agitation and loss of appetite.

Các chất này đã từng được sử dụng phổ biến để điều trị béo phì và giúp giảm cân, nhưng đặc tính gây nghiện đã khiến chúng ít được sử dụng vì mục đích đó trong những năm gần đây.

These agents were once widely used in obesity and weight loss treatments, but their addictive properties have caused them to be rarely used today for that purpose. 

Các chất kích thích kê đơn hiện đang được sử dụng để điều trị một số rối loạn tâm sinh lý bao gồm Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và chứng ngủ rũ. Các chất kích thích thường gặp có tên Ritalin, Addreall và exeDexedrine. Các thuốc kích thích kê toa hoạt động dựa trên cơ chế tăng cường tác động của dopamine và norepinephrine, và có thể dẫn đến tăng tuyết áp, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp và gây hưng phấn.

Prescription stimulants are currently used to treat some physical and psychological disorders, including attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD) and narcolepsy. Common names of prescription stimulants include Ritalin, Adderall, and Dexedrine. Prescription stimulants work by enhancing the effects of dopamine and norepinephrine, and can lead to increased blood pressure, respiratory function and euphoria.

Nguồn: https://www.verywell.com/what-are-stimulants-2795573

Như Trang.