Rối loạn tâm lý (hay rối loạn tâm thần) chính xác là gì? Làm thế nào để chẩn đoán được một rối loạn tâm lý? Việc xác định chính xác các yếu tố tạo nên một rối loạn tâm thần có thể khá phức tạp, đòi hỏi nhiều thời gian công sức và rồi các định nghĩa mới được đặt ra lại luôn thay đổi theo thời gian.

What exactly is a psychological disorder? How is a psychological disorder diagnosed? Defining exactly what constitutes a mental disorder can be tricky and, definitions have changed over time.

wordle
Nguồn: Urban Cashmere

Vấn đề đầu tiên là các nhà tâm lý học phải quyết định được cách thức để định nghĩa các rối loạn. Làm thế nào để định rõ bất kỳ căn bệnh hay vấn đề sai lệch nào về tâm lý tồn tại ở một người nào đó? Làm sao có thể quyết định cái gì được xem là bình thường, cái gì là bất thường?

The first problem is that psychologists must first decide exactly how to define disorder. How do you determine if there is something psychologically wrong or unhealthy about a person? How do you decide what’s normal and what’s abnormal?

Nếu bạn định nghĩa rối loạn là một thứ gì đó nằm ngoài một mức tiêu chuẩn nhất định thì những người được xem là cực kỳ tài năng hay giỏi giang trong một lĩnh vực nào đó đều sẽ bị xếp vào nhóm bất thường. Vì vậy, thay vào đó, các nhà tâm lý học có xu hướng tập trung vào kết quả của những hành vi đó. Các hành vi mang tính thích nghi kém và gây ra những cảm giác khó chịu, đau đớn đáng kể và làm gián đoạn các hoạt động chức năng hằng ngày có thể được gọi là bất thường.

If you were to define disorder as something that lies outside of the statistical norm, then people who are considered exceptionally talented or gifted in a particular area would be regarded as abnormal. So rather than focus on actions that are considered outside of the normal statistically speaking, psychologists tend to concentrate on the results of those behaviors. Behaviors that are considered maladaptive and cause significant personal distress and interrupt daily functioning are more likely to be labeled as abnormal.

Ngày nay, nhiều nhà tâm lý học thống nhất rằng các rối loạn tâm lý được xác định bằng cả những nỗi đau và sự sút kém trong nhiều mặt của đời sống.

Today many psychologists agree that psychological disorders are characterized by both personal distress and impairment in multiple areas of life.

Rối loạn tâm lý là gì? What Is a Psychological Disorder?

Một rối loạn tâm lý, hay rối loạn tâm thần, là một mẫu dạng triệu chứng tâm lý và hành vi ảnh hưởng lên nhiều mặt của cuộc sống và gây đau đớn, khó chịu cho người bệnh.

A psychological disorder, also known as a mental disorder, is a pattern of behavioral or psychological symptoms that impact multiple life areas and create distress for the person experiencing these symptoms.

Phiên bản mới nhất của Cẩm nang chẩn đoán các Rối loạn tâm thần của Hiệp hội Tâm Thần Hoa Kỳ, DSM-5 đã định nghĩa rối loạn tâm thần là:

The latest edition of the American Psychiatric Association’s diagnostic manual, the DSM-5, defines a mental disorder as:

“… một hội chứng được định rõ bằng sự xáo trộn lớn mang tính lâm sàng trong nhận thức, điều tiết cảm xúc hoặc hành vi của một cá nhân, phản ánh các yếu tố bất thường trong quá trình sinh trưởng, phát triển tâm sinh lý trong quá tình vận hành các cơ thế tâm thần. Các rối loạn tâm thần thường có liên quan đến sự lo âu và buồn đau trong các mối quan hệ xã hội, trong công việc hay trong các hoạt động quan trọng khác.”

“…a syndrome characterized by clinically significant disturbance in an individual’s cognitive, emotion regulation, or behavior that reflects a dysfunction in the psychological, biological, or developmental process underlying mental functioning. Mental disorders are usually associated with significant distress in social, occupational, or other important activities.”

DSM-5 cũng chỉ ra rằng các phản ứng dự đoán trước được cho một yếu tố gây căng thẳng, như sự ra đi của người yêu chẳng hạn, không được xem là một rối loạn tâm thần. Cẩm nang này cũng khẳng định những hành vi thường được coi là kỳ lạ với chuẩn cư xử của xã hội cũng không được xếp vào nhóm các rối loạn trừ khi những hàng động này là kết quả của một quá trình hoạt động bất thường nào đó của cơ thể.

The DSM-5 also notes that expected responses to a common stressor such as the death of a loved one are not considered mental disorders. The diagnostic manual also suggests that behaviors that are often considered at odds with social norms are not considered disorders unless these actions are the result of some dysfunction.

Chẩn đoán rối loạn tâm thần như thế nào? How are Psychological Disorders Diagnosed?

Cac thông tin về phân loại và chẩn đoán là một nội dung quan trọng cho cả các chuyên gia chăm sóc sức khỏe tâm thần lẫn khách hàng. Mặc dù không có một định nghĩa rõ ràng mang tính thống nhất về các rối loạn tâm thần, nhưng một số tiêu chí phân loại và chẩn đoán đã được đề xuất. Các bác sĩ lâm sàng đã sử dụng cẩm nang DSM do Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ xuất bản để xác định chuỗi triệu chứng hoặc hành vi nào đó có thể được chẩn đoán vào nhóm rối loạn tâm lý không. Cuốn Phân Loại Bệnh tật Quốc Tế (ICD) xuất bản bởi Tổ chức Y Tế Thế giới (WHO) cũng thường được nhiều người sử dụng để tham khảo.

The classification and diagnosis is an important concern for both mental health providers and mental health clients. While there is no single, definitive definition of mental disorders, some different classification and diagnostic criteria have emerged. Clinicians utilize the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, published by the American Psychiatric Association, to determine whether a set of symptoms or behaviors meets the criteria for diagnosis as a psychological disorder. The International Classification of Diseases, published by the World Health Organization, is also frequently used.

Mục tiêu của việc chẩn đoán? What Is the Purpose of Getting a Diagnosis?

Một số người e dè không dám nhờ đến bác sĩ vì họ sợ bị xã hội kỳ thị. Tuy nhiên, việc chẩn đoán đúng bệnh là một phần thiết yếu để xây dựng kế hoạch điều trị hiệu quả. Chẩn đoán không phải là gắn nhãn dán tên một vấn đề nào đó mà là khám phá ra những cách giải quyết, hình thức điều trị và các thông tin liên quan đến vấn đề đó.

While some people may avoid seeking a diagnosis out of fear of social stigma, getting a diagnosis is an essential part of finding an effective treatment plan. A diagnosis is not about applying a label to a problem; it is about discovering solutions, treatments, and information related to the problem.

Các rối loạn tâm lý phổ biến đến mức nào? How Prevalent Are Psychological Disorders?

Các nghiên cứu gần đây đã tiết lộ các rối loạn tâm lý phổ biến hơn ta tưởng trước đây. Theo Viện Sức khỏe Tâm thần quốc gia (NIMH), xấp xỉ 26% người Mỹ trưởng thành trên 18 tuổi được chẩn đoán mắc  các rối loạn tâm thần trong một năm.

Relatively recent research has revealed that psychological disorders are far more widespread than previously believed. According to the National Institute of Mental Health (NIMH), approximately 26 percent of American adults over the age of 18 suffer from some diagnosable mental disorder in a given year.

Khảo Sát Quốc Gia về các bệnh đồng diễn mãn tính năm 1994 đã chỉ ra 30% người được hỏi đã trải qua các triệu chứng của ít nhất một rối loạn tâm lý trong năm trước đó. Cuộc khảo sát cũng cho thấy gần một nửa tất cả người trưởng thành đều mắc phải một số dạng rối loạn tâm thần trong một thời điểm nào đó trong cuộc đời.

The 1994 National Comorbidity Survey (NCS) indicated that 30 percent of respondents had experienced symptoms of at least one psychological disorder in the previous year. The survey also showed that nearly half of all adults experience some form of mental disorder at some point in their life.

NIMH đã ước tính trong năm 2014, có khoảng 9.8 triệu người Mỹ trưởng thành mắc một căn bệnh tâm thần nghiêm trọng. NIMH đã xác định căn bệnh tâm thần là một rối loạn cảm xúc hoặc tâm thần, hành vi có thể chẩn đoán được diễn ra trong năm trước đó, tất cả đều khớp với các tiêu chuẩn chẩn đoản của bảng DSM-IV. Những rối loạn tâm thần này cũng phải đưa đến sự sút kém trong các hoạt động hằng ngày, làm hạn chế hoặc can thiệp vào một hoặc nhiều khía cạnh và hoạt động của đời sống.

The National Institute of Mental Health (NIMH) estimates that in 2014 there were approximately 9.8 million adults in the U.S. with a serious mental illness. NIMH defines serious mental illness as a mental, behavioral or emotional disorder diagnosable within the past year that meets diagnostic criteria specified by the DSM-IV. These disorders must also lead to serious impairment in functioning that limits or interferes with one or more major life activities.

Một nghiên cứu thực hiện năm 2015 tương tự Nghiên cứu trên đã phát hiện ra sự phổ biến của các triệu chứng này là khá lớn, có 26% người Mỹ trưởng thành mắc bệnh. Các rối loạn lo âu chiếm số lượng lớn nhất trong các ca rối loạn tâm lý (18.1%), tiếp đó là rối loạn khí sắc (9.5%), kế đến là rối loạn kiểm soát ham muốn (8.9%) và các rối loạn liên quan đến sử dụng chất (3.8%)

A 2015 study replicated the National Comorbidity Survey and found that 12-month prevalence rates were approximately 26 percent among U.S. adults. Anxiety disorders represented the most common psychological disorders (18.1 percent), with mood disorders (9.5 percent), impulse control (8.9 percent) and substance-related disorders (3.8 percent) following.

Sự khác biệt giữa các loại rối loạn tâm thần khác nhau? What Are the Different Types of Mental Disorders?

DSM mô tả xấp xỉ 150 rối loạn khác nhau cũng như các rối loạn tương tự hay có liên quan đến Rối loạn tâm lý kiểu phụ. Một số nhóm phân loại chẩn đoán chính sẽ bao gồm rối loạn ăn uống, rối loạn khí sắc, rối loạn giấc ngủ, rối loạn bản thể, rối rối loạn lo âu và rối loạn nhân cách.

The DSM describes approximately 150 different psychological disorders, as well as disorders that fall under a category of similar or related disorder subtypes. Some of the prominent diagnostic categories include eating disorders, mood disorders, somatoform disorders, sleep disorders, anxiety disorders and personality disorders.

Nguồn: https://www.verywell.com/what-is-a-psychological-disorder-2795767

Như Trang.