Trong thuyết phân tâm của Freud, nguyên tắc thỏa mãn là nguồn lực lèo lái Bản năng, cái luôn tìm cách ngay lập tức đáp ứng mọi nhu cầu, mong muốn và thôi thúc. Nói cách khác, nguyên tắc thỏa mãn luôn cố hoàn thành những thôi thúc mang tính nguyên thủy và cơ bản nhất, như cơn đói, cơn khát, cơn giận và tình dục. Khi những nhu cầu này không được đáp ứng, chủ thẻ sẽ rơi vào trạng thái lo âu hoặc căng thẳng.
In Freud’s psychoanalytic theory of personality, the pleasure principle is the driving force of the id that seeks immediate gratification of all needs, wants, and urges. In other words, the pleasure principle strives to fulfill our most basic and primitive urges, including hunger, thirst, anger, and sex.1 When these needs are not met, the result is a state of anxiety or tension.
Hãy cùng tìm hiểu quá trình vận hành của nguyên tắc thỏa mãn và cách chúng định hướng hành vi, và cả những nguồn lực tác động giúp căn chỉnh nguyên tắc này và giúp ta hành xử theo những cách được xã hội chấp nhận hơn.
Let’s take a closer look at how the pleasure principle works and how it drives behavior, but also the forces that help keep the pleasure principle in line and help us behave in socially acceptable ways.
Hiểu rõ về nguyên tắc thỏa mãn. Understanding the Pleasure Principle
Nguyên tắc thỏa mãn cho rằng chúng ta luôn muốn đạt được trạng thái thỏa mãn và né tránh nỗi đau. Đôi khi còn được gọi là nguyên tắc thỏa mãn-đau đớn, đây là nguồn lực giúp thúc đẩy hành vi nhưng cũng đòi hỏi bạn phải đáp ứng nó tức thì.
The pleasure principle suggests we are motivated to obtain pleasure and avoid pain. Sometimes referred to as the pleasure-pain principle, this motivating force helps drive behavior, but it also wants instant satisfaction.
Như bạn có thể tưởng tượng ra, một số nhu cầu sẽ không thể được đáp ứng khi nó xuất hiện. Nếu ta thỏa mãn tất cả mọi điều này ra trong đầu khi ta đói hoặc khát, chẳng hạn, thì ta có thể hành xử theo những cách thức thiếu phù hợp trong thời điểm đó.
As you might imagine, some needs cannot be met when we feel them. If we satisfy our every whim whenever we feel hunger or thirst, for example, we might find ourselves behaving in ways that are not appropriate for the given moment.2
Ví dụ, nếu bạn làm theo yêu cầu của nguyên tắc thỏa mãn, bạn có thể chụp lấy chai nước của sếp trên bàn và nốc cả chai ngay trong buổi họp nếu bạn đang khát.
For example, if you followed the demands of the pleasure principles, you might swipe your boss’s water bottle off the table and take a big swig right in the middle of a business meeting if you were thirsty.
Để xử lý những thôi thúc cơ bản và nguyên thủy này, Freud tin rằng có một số nguồn lực đối trọng giúp điều tiết hành vi. Bằng cách khống chế những yêu cầu từ nguyên tắc thỏa mãn, chúng ta có thể hành xử một cách phù hợp và được chấp nhận hơn.
To counter these basic, primitive urges, Freud also believed that there are opposing forces that help moderate our behavior. By reigning in the demands of the pleasure principles, we can then act in ways that are appropriate and acceptable.
Quá trình vận hành của nguyên tắc thỏa mãn. How the Pleasure Principle Works
Để hiểu rõ hơn quá trình vận hành của nguyên tắc thỏa mãn, ta cần có được một cái nhìn chung về học thuyết của Freud.
In order to understand how the pleasure principle works, it is important to know a bit more about Freud’s theory in general.
Bản năng. The Id
Nguyên tắc thỏa mãn là nguồn lực thúc đẩy phần tính cách có tên là Bản năng. Trong học thuyết của Freud về tính cách, Bản năng là phần tính cách ban sơ và thú tính nhất. Nó cũng là phần tính cách duy nhất mà Freud tin rằng xuất hiện từ khi mới sinh ra.
The pleasure principle is the force powering the part of personality known as the id. In Freud’s theory of personality, the id is the most basic and animalistic part of the personality. It is also the only part of the personality that Freud believed was present from birth.
Bản năng là một trong những nguồn lực thúc đẩy mạnh mẽ nhất, nhưng nó cũng là phần tính cách bị chôn giấu sâu nhất, ở tâm trí vô thức. Nó bao gồm tất cả những thôi thúc và ham muốn nguyên thủy nhất, nhưng ta lại không phải lúc nào cũng ý thức được sự tồn tại của chúng.
The id is one of the strongest motivating forces, but it is the part of the personality that is buried at the deepest, unconscious level.3 It consists of all of our most basic urges and desires, but we are not always consciously aware of these desires.
Quá trình phát triển của nguyên tắc thỏa mãn. How the Pleasure Principle Develops
Trong suốt khoảng thời gian đầu của thời thơ ấu, bản năng kiểm soát phần lớn mọi hành vi. Trẻ hành xử dựa trên nhu cầu về đồ ăn, nước uống và nhiều dạng thỏa mãn khác nhau. Nguyên tắc thỏa mãn dẫn dắt Bản năng hoàn thành cách nhu cầu cơ bản này để giúp chủ thể sinh tồn.
During early childhood, the id controls the majority of behavior. Children act on their urges for food, water, and various forms of pleasure. The pleasure principle guides the id to fulfill these basic needs to help ensure survival.
Sigmund Freud để ý thấy những đứa trẻ rất nhỏ thường cố thỏa mãn những nhu cầu sinh lý này càng nhanh càng tốt, và không suy nghĩ hoặc suy nghĩ rất ít đến chuyện liệu hành vi này có được chấp nhận hay không. Điều này cực kỳ tốt khi ta là trẻ nhỏ, nhưng điều gì xảy ra khi ta dần trưởng thành và những hành vi trẻ con này ngày càng trở nên bớt được chấp nhận?
Sigmund Freud noticed that very young children often try to satisfy these biological needs as quickly as possible, with little or no thought given to whether or not the behavior is considered acceptable. This works out great when you’re a kid, but what happens as we age and our childish behaviors become less and less acceptable?
Nhờ sự phát triển của một bộ phận thiết yếu khác của nhân cách – Bản ngã – chúng ta có thể giữ yêu cầu của Bản năng trong tầm kiểm soát.
Thanks to the development of another essential part of the personality—the ego—we are able to keep the id’s demands in check.
Nguyên tắc thực tế và Nguyên tắc thỏa mãn. The Reality Principle vs. the Pleasure Principle
Nguyên tắc thỏa mãn không ảnh hưởng lên hành vi một cách độc lập. Thay vào đó, Freud cho rằng sự hình thành của Bản ngã giúp kiểm soát yêu cầu từ nguyên tắc thỏa mãn của Bản năng.
The pleasure principle does not influence behavior in isolation. Instead, Freud suggested that the development of the ego helped control the demands of the id’s pleasure principle.
Bản ngã. The Ego
Khi con trẻ trưởng thành, Bản ngã phát triển để giúp kiểm soát thôi thúc của Bản năng. Bản ngã tập trung vào thực tế. Nó giúp đảm bảo nhu cầu của Bản năng được đáp ứng theo những cách thức được chấp nhận trong thế giới thực.
As children mature, the ego develops to help control the urges of the id. The ego is concerned with reality. It helps ensure that the id’s needs are met, but in ways that are acceptable in the real world.
Bản ngã vận hành theo quá trình mà Freud gọi là nguyên tắc thực tế. Nguyên tắc này đối nghịch với với thôi thúc nguyên thủy của nguyên tắc thỏa mãn.
The ego operates through what Freud referred to as the reality principle. This reality principle is the opposing force to the instinctual urges of the pleasure principle.
Thay vì ngay lập tức tìm cách đáp ứng các thôi thúc, nguyên tắc thực tế dẫn dắt Bản ngã tìm kiếm những con đường đáp ứng nhu cầu này mà vẫn vừa thực tế, vừa được xã hội chấp nhận.
Instead of seeking immediate gratification for urges, the reality principle guides the ego to seek avenues to fulfill these needs that are both realistic and socially appropriate.4
Ví dụ. Examples of the Reality Principle
Hãy tưởng tượng đứa bé đang rất khát. Nó có thể cầm ngay ly nước từ tay người khác và bắt đầu uống. Nguyên tắc thỏa mãn cho thấy Bản năng sẽ kiếm cách đáp ứng nhu cầu này ngay lập tức.
Imagine that a very young child is thirsty. They might simply grab a glass of water out of another person’s hands and begin guzzling it down. The pleasure principle dictates that the id will seek out the most immediate way to gratify this need.
Tuy nhiên, một khi Bản ngã được hình thành, nguyên tắc thực tế sẽ thúc đẩy Bản ngã tìm kiếm những cách thức được chấp nhận hơn để đáp ứng những nhu cầu này. Thay vì giật lấy ly nước của người khác, nó có thể sẽ hỏi xin một ly nước khác.
Once the ego has developed, however, the reality principle will push the ego to look for more realistic and acceptable ways to fill these needs. Instead of simply grabbing someone else’s water, the child will ask if they can also have a glass.
Trong ví dụ trước đó, thay vì lấy chai nước của sếp để uống khi khát ở ngay giữa cuộc họp, nguyên tắc thực tế sẽ thôi thúc bạn chờ cho đến một thời điểm phù hơn để thỏa mãn cơn khát. Thay vào đó, bạn chờ cho đến khi họp xong và lấy chai nước của mình ở văn phòng để uống.
In our earlier example, rather than grabbing your boss’s water bottle when you feel thirsty in the middle of a meeting, the reality principle urges you to wait until a more acceptable time to fulfill your thirst. Instead, you wait until the meeting is over and retrieve your own water bottle from your office.
Mặc dù nguyên tắc thỏa mãn đóng một vai trò thiết yếu trong thúc đẩy hành động, nhưng nguyên tắc thực tế sẽ giúp đảm bảo những nhu cầu của ta được đáp ứng một cách an toàn và được xã hội chấp nhận.
While the pleasure principle plays an essential role in motivating actions, reality principles help ensure that our needs are met safely and in socially acceptable ways.5
Tác động. Effects of the Pleasure Principle
Mặc dù nguyên tắc thực tế nỗ lực giúp cân bằng nguyên tắc thỏa mãn, nhưng chuyện này không phải lúc nào cũng suôn sẻ.
While the reality principle ideally works to balance out the pleasure principle, this does not always happen smoothly.
– Thói bốc đồng: Thuyết của Freud cho rằng nguyên tắc thỏa mãn có thể giải thích cho hành vi bốc đồng. Điều này thường gặp hơn ở thời thơ ấu trước khi bản ngã được hoàn thiện, nhưng nó cũng thường ảnh hưởng lên cả người trưởng thành.
Impulsivity: Freud’s theory suggests that the pleasure principle can explain impulsive behaviors. This may be more common in childhood before the ego is fully developed, but it often affects adults as well.
– Hành vi kém thích nghi: Nếu con người ta gặp khó khăn với những nhu cầu chưa được thỏa mãn, nguyên tắc thỏa mãn có thể thôi thúc ta tìm kiếm sự giải tỏa. Những hành vi như vậy có thể mang đến sự thỏa mãn tạm thời nhưng thường để lại hệ quả lâu dài.
Maladaptive behaviors: If people struggle with unmet needs, the pleasure principle might compel them to seek relief. Such behaviors might provide temporary pleasure but often come with long-term consequences.
– Nghiện: Nghiện có thể khiến con người ta tìm kiếm sự thỏa mãn mặc cho những hệ quả tiêu cực.
Addiction: Addiction may lead people to seek pleasure regardless of negative consequences.
– Đưa ra quyết định sai lầm: Trong một số trường hợp, con người ta có thể đưa ra những lựa chọn kém dựa trên một ham muốn được thỏa mãn tức thì thay vì đưa ra một lựa chọn tốt hơn đưa đến những phần thưởng có ích hơn về lâu dài.
Poor decisions: In some instances, people may make poor choices based on a desire for immediate pleasure rather than making a better choice that results in more favorable long-term rewards.
Tổng kết. Summary
Trong học thuyết của Freud về tính cách, ông coi nguyên tắc thỏa mãn là một nguồn lực thôi thúc con người ta tìm kiếm sự thỏa mãn và né tránh nỗi đau. Nếu đứng một mình, nó có thể khiến con người ta đáp ứng ham muốn của chính mình bất chấp hệ quả. Tuy nhiên, Freud cũng tin rằng Bản ngã, vận hành dựa trên cái ông gọi là nguyên tắc thực tế, sẽ kiểm soát để điều tiết nguyên tắc thỏa mãn và những nhu cầu từ thực tế.
In Freud’s theory of personality, he identified the pleasure principle as the force that compels people to seek pleasure and avoid pain. If it existed in isolation, it might lead people to fulfill their desires regardless of the consequences. However, Freud also believed that the ego, acting on what he called the reality principle, manages to mediate between the pleasure principle and the demands of reality.
Tham khảo. Sources
Moccia L, Mazza M, Di Nicola M, Janiri L. The experience of pleasure: A perspective between neuroscience and psychoanalysis. Front Hum Neurosci. 2018;12:359. doi:10.3389/fnhum.2018.00359
Van de Vijver G, Bazan A, Detandt S. The mark, the thing, and the object: On what commands repetition in Freud and Lacan. Front Psychol. 2017;8:2244. doi:10.3389/fpsyg.2017.02244
Arminjon M. The four postulates of freudian unconscious neurocognitive convergences. Front Psychol. 2011;2:125. doi:10.3389/fpsyg.2011.00125
Cieri F, Esposito R. Psychoanalysis and neuroscience: The bridge between mind and brain. Front Psychol. 2019;10:1790. doi:10.3389/fpsyg.2019.01983
Giacolini T, Sabatello U. Psychoanalysis and affective neuroscience: The motivational/emotional system of aggression in human relations. Front Psychol. 2019;9:2475. doi:10.3389/fpsyg.2018.02475
Nguồn: https://www.verywellmind.com/what-is-the-pleasure-principle-2795472
Như Trang.
Exploring Psychology - Khám Phá Tâm Lý Học 