Thay đổi khí hậu đang ở ngay đây, nghĩa là mùa hè sẽ ngày càng nóng. Khi nhiệt độ cao tới mức có thể làm chín trứng trên đường đi”, thì ta khó mà nghĩ đến thứ gì khác.

It seems climate change is here to stay, which means summers will keep getting hotter and hotter. When temperatures reach ‘fry an egg on your driveway’ levels, it can be hard to think about anything else.

Bạn có thể cố xao nhãng bản thân, nhưng cái nóng quá mức chịu đựng sẽ có thể vẫn xâm chiếm tâm trí bạn và đưa đến nhiều thách thức tâm lý. Bạn có thể cảm thấy trì trệ hoặc bực bội hoặc những bệnh lý sức khỏe tâm thần tiềm ẩn có thể trở nặng hơn.

You can try to distract yourself, but the overwhelming heat will probably still occupy your mind and lead to numerous psychological challenges. You may just feel sluggish or irritable or you might have a more serious exacerbation of an underlying mental health condition.

Theo BS. JoAnna Leuck, Phó chủ nhiệm ban học thuật của Khoa Y Burnett, Đại học Texas Christian, “Cái nóng cực điểm là tác nhân gây căng thẳng cho cả thế chất lẫn tinh thần. Người có các vấn đề sức khỏe tâm thần có thể còn phản ứng cực đoan hơn với căng thẳng, vốn có thể khiến các triệu chứng trở nặng hơn.”

“Extreme heat is a stressor both on the body and the mind,” says JoAnna Leuck, MD, Associate Dean for Academic Affairs at Burnett School of Medicine at Texas Christian University. “Individuals with mental health issues can have more extreme reactions to stress, which can cause their symptoms to worsen.”

Cơ thể và tâm trí chúng ta thích được ở trong trạng thái cân bằng, nhưng cái nóng có thể phá hủy sự can bằng đó. BS. Nathan Carroll, Bác sĩ trưởng khoa tâm thần nội trú, Bệnh viện y Đại học Jersey Shore, quan sát thấy rằng “khi chúng ta cảm thấy tác động của cái nóng lên cơ thể, thì nó cũng để lại hệ quả cực kỳ lớn lên trạng thái tinh thần của chúng ta. Ví dụ, một người cảm thấy tác động của nắng nóng cực điểm có thể ngủ không ngon, kèm với mệt mỏi, họ có thể cảm thấy bực bội, tức giận hoặc lo âu trong cả ngày.”

Our body and mind like to stay in balance, but heat can throw that balance off. Dr. Nathan Carroll, Chief Resident Psychiatrist, Jersey Shore University Medical Center, observes, “As we feel the physical effects of heat, it can take a toll on our mental state. For example, a person feeling the effects of extreme heat might not be sleeping as well, so along with being fatigued, they may feel more irritable, angry, or anxious during the day.”

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một số hệ quả của nắng nóng cực điểm lên não bộ và sức khỏe tâm thần, bao gồm tác động tiềm ẩn lên các rối loạn khí sắc, chức năng nhận thức, và sức khỏe não bộ. Chúng ta cũng chia sẻ một số chiến lược ứng phó với nắng nóng cao độ.

In this article, we’ll take you through some of the consequences of extreme heat on your brain and mental health, including its potential impact on mood disorders, cognitive function, and brain health. We’ll also share strategies for coping with extreme heat.

Nguồn: Aviv Clinics

Mối quan hệ giữa cái nóng và sức khỏe tâm thần. The Relationship Between Heat and Mental Health

Sandra Kushnir, trị liệu viên hôn nhân và gia đình, chủ tịch công ty Meridian Counseling, chia sẻ câu chuyện sau về nắng nóng và sức khỏe tâm thần: “Một trong những bệnh nhân của tôi, đang điều trị lo âu, có xuất hiện gia tăng các triệu chứng đặc biệt trong mùa hè nóng nực. Sự khó chịu liên tục do trời nóng gây ra khiến bệnh nhân khó ngủ, dẫn đến gia tăng lo âu và bực bội. Xuyên suốt các phiên trị liệu, chúng tôi đã xây dựng được một kế hoạch bao gồm uống đủ nước, tắm nước mát, và tạo dựng một môi trường sống mát mẻ hơn. Những chiến lược này giúp bệnh nhân kiểm soát tốt hơn cơn lo âu trong suốt đợt nắng nóng.”

Sandra Kushnir, Licensed Marriage and Family Therapist and CEO of Meridian Counseling, shares this story about heat and mental health: “One of my patients, who has been managing anxiety, noticed a significant increase in symptoms during a particularly hot summer. The constant discomfort from the heat made it difficult for them to sleep, leading to heightened anxiety and irritability. Through our sessions, we developed a plan that included staying hydrated, taking cool showers, and creating a cooler living environment. These strategies helped them manage their anxiety more effectively during the heatwave.”

Trong thực tế, nghiên cứu đã cho thấy sự liên kết giữa cái nóng và sức khỏe tâm thần. Ví dụ, một bài tổng quan các nghiên cứu đã xuất bản về các đợt nắng nóng và tác động lên sức khỏe tâm thần đã phát hiện ra nhiệt độ cao có liên đới với hàng loạt các ảnh hưởng lên sức khỏe tâm thần. Bằng chứng rõ ràng nhất được phát hiện thấy ở nguy cơ tự sát gia tăng, tuy nhiên trong thời tiết nóng nực, cũng có bằng chứng cho thấy sự gia tăng các ca cấp cứu và nhập viện do nhiều vấn đề sức khỏe tâm thần.

In fact, research has shown a connection between heat and mental health. For example, a review of published studies on heat waves and mental health outcomes found that high temperatures were associated with a range of mental health impacts.1 The most evidence was found for increased suicide risk, however in extreme heat there was also evidence of increased emergency department visits and hospitalizations for a variety of mental health conditions.

Nguồn: Athena Care

Ngoài ra, một nghiên cứu khác cũng phát hiện ra lúc thời tiết cực kỳ nóng nực, sự gia tăng các vấn đề sức khỏe tâm thần một phần có thể là do nhận thức về môi trường xung quanh suy giảm và mất đi năng lực thích nghi về hành vi trong những bệnh lý như loạn thần và tâm thần phân liệt. Ngoài ra, các vấn đề sức khỏe tâm thần thường trở nặng bởi một số loại thuốc tâm thần có khả năng làm tác hại của cái nóng lên người bệnh.

Furthermore, another study found that in extreme heat, the increase in mental health issues could at least partially be due to decreased environmental awareness and decreased capacity for the adoption of behavioral change in conditions such as psychosis and schizophrenia. In addition, mental health issues are often exacerbated by certain psychiatric medications’ capacity to increase heat vulnerability.

Nắng nóng cực điểm có thể tác động đáng kể lên tâm trạng, nhận thức và hành vi. “Với nóng nóng cực điểm, xung đột vào bạo lực giữa người và người gia tăng,” Leuck chia sẻ. “Từ đây dẫn đến các thay đổi tâm trạng, bao gồm tức giận và nổi đóa.”

The extreme heat can have a substantial influence on mood, cognition, and behavior. “With extreme heat, there is… an increase in interpersonal conflict and violence,” says Leuck. “It can lead to mood changes, including anger and outbursts.”

Cheryl Groskopf, trị liệu viên hôn nhân và gia đình tại Los Angeles quan sát thấy, “các nghiên cứu chụp quét đã cho thấy tiếp xúc với nắng nóng cực điểm có thể thay đổi hoạt động và kết nối trong não bộ, ảnh hưởng lên các chức năng nhận thức như trí nhớ và sự tập trung. Hành vi của bạn cũng thay đổi – bạn có thể dễ nạt nộ người khác hơn và gặp rắc rối trong việc hoàn thành các nhiệm vụ.” 

Cheryl Groskopf, Licensed Marriage and Family Therapist in Los Angeles observes, “Neuroimaging studies have shown that extreme heat exposure can alter brain activity and connectivity, impacting cognitive functions like memory and attention. Your behavior might change too—you may snap at people more easily or have trouble completing tasks.”

Điều này một phần có thể có liên quan đến cơ chế điều tiết thân nhiệt, và đây lại chính là những chất dẫn truyền thần kinh mà nhiều loại thuốc hướng thần như thuốc chống trầm cảm và chống loạn thần nhắm tới. “Cái nóng có thể làm tăng giải phóng hormone căng thẳng cortisol, vốn có thể tác động lên tình trạng lo âu và tâm trạng,” Grosskopf chia sẻ.

This can be due in part to heat’s impact on neurotransmitters, which are the chemicals that help your brain cells communicate. The neurotransmitters serotonin, dopamine and norepinephrine are thought to be involved in thermoregulation, and these are the very neurotransmitters that many psychotropic drugs such as antidepressants and antipsychotics target. In addition, “heat can increase the release of [the stress hormone] cortisol, which can impact anxiety and mood,” Groskopf says.

Nắng nóng và các rối loạn khí sắc. Heat and Mood Disorders

Cái nóng có thể khiến các triệu chứng của rối loạn khí sắc, như trầm cảm hay rối loạn lưỡng cực, trở nên tệ hơn. “Với những người mắc trầm cảm,  khó chịu và lo âu gia tăng do cái nóng có thể làm trầm trọng hơn cảm giác vô vọng và mệt mỏi,” Kushnir giải thích. “Những người mắc rối loạn lưỡng cực có thể xuất hiện các đợt hưng cảm và trầm cảm mãnh liệt hơn. Sự mệt mỏi do cơ thể phải duy trì thân nhiệt có thể đưa đến rối loạn trong giấc ngủ, vốn lại càng làm tâm trạng bất ổn.”

Heat can make symptoms of several mood disorders, like depression and bipolar disorder, worse. “For individuals with depression, the additional stress and discomfort from heat can deepen feelings of hopelessness and fatigue,” explains Kushnir. “Those with bipolar disorder might experience more intense manic or depressive episodes. The physiological strain of maintaining body temperature can lead to sleep disturbances, which further destabilizes mood.”

Những bệnh lý khác cũng có thể bị tác động bởi cái nóng cực điểm. Ví dụ như Groskopf quan sát thấy, “sự ngượng ngùng khi cảm giác quá nóng hay đổ mồ hôi quá nhiều cũng phóng đại thêm tình trạng lo âu xã hội và cảm giác tự ti.

Other conditions can be impacted by extreme heat too. For example, Groskopf observes, “the embarrassment of being excessively hot or sweaty can amplify social anxiety and feeling self-conscious.”

Nguồn: Carbon Brief

Nắng nóng và chức năng nhận thức. Heat and Cognitive Function

Khi đối mặt với nắng nóng, “một số năng lực nhận thức nhất định cũng vận hành cũng bị hạn chế, và chủ thể có thể suy giảm trí nhớ, ra quyết định chậm hơn và giảm năng lực chú ý đến các nhiệm vụ,” theo Leuck.

In the face of extreme heat, ” there is not as much ability for certain cognitive functions, and one may have decreased memory, slower decision making, and decreased ability to pay attention to tasks,” says Leuck.

Kushnir cũng giải thích, “Nghiên cứu đã cho thấy điểm thi và năng suất làm việc có thể bị suy giảm nghiêm trọng trong môi trường nắng nóng.”

“Studies have shown that test scores and work productivity can decline significantly in hot environments,” explains Kushnir.

Nắng nóng và sức khỏe não bộ. Heat and Brain Health

Sức khỏe não bộ cũng có thể bị ảnh hưởng nặng nề khi cơ thể bị tiếp xúc với thời tiết nóng nực trong thời gian dài. 

Brain health can suffer when the body is exposed to extreme heat for a long time, too. As Groskopf says, “There is some evidence that exposure to heat-stress can cause inflammation, which can even damage certain brain cells. Over time, this may lead to problems with memory, learning, and overall brain function.”

Ngoài ra, Kushnir quan sát thấy, “trong một số bệnh lý nhất định như đột quỵ do sốc nhiệt như cơ thể không thể điều tiết thân nhiệt bên trong khi nắng nóng cao độ, hàng rào máu-não [một lớp bảo vệ gồm các tế bào giúp bảo vệ não khỏi các chất gây hại] bị hủy hoại, có thể dẫn đến các vấn đề thần kinh.”

In addition, Kushnir observes, “In certain conditions such as heat stroke where the body can not regulate its internal temperature in the face of extreme heat, the blood-brain barrier [a protective layer of cells that defend your brain from types of damaging substances] is disrupted, potentially leading to neurological issues.”

Chiến lược ứng phó với nắng nóng cao điểm. Coping Strategies for Extreme Heat

Có một vài điều bạn có thể làm để ứng phó với thời tiết nắng nóng.

There are several things you can do to cope with extreme heat.

– Giữ cơ thể đủ nước. Uống thật nhiều nước, như Carroll chia sẻ, “Nhắc nhở thành viên trong gia đình nào hay quên uống nước.”

Stay hydrated. Drink a lot of water and, as Carroll says, “Check up on family members who may forget to drink fluids.”

– Mặc đồ nhẹ, thoáng khí và cố gắng ở trong bóng râm hoặc trong nhà, đặc biệt là trong suốt những khoảng thời gian nóng nhất trong ngày. “Đến nơi công cộng nào có máy lạnh,” Carroll nói, “như thư viện, trung tâm mua sắm, trung tâm thương mại cũng được, nếu bạn không có máy lạnh…”

Wear light, breathable clothing and try to stay in shaded or indoor spaces, especially during the hottest times of the day. “Go to public spaces with air conditioning,” says Carroll, “such as libraries, malls, and shopping centers, if you don’t have [air conditioning]….”

– Sử dụng một chiếc quạt di động nếu được. “Tôi từng mua một cái quạt di động mini tới đám cưới một người bạn giữa mùa hè nóng như thiêu như đốt,” Groskepf chia sẻ. “Trong một tiếng, có một hàng dài bạn bè chờ để được quạt mát. Bước đi nhỏ này tạo ra một sự thay đổi lớn và giúp tôi cảm thấy thoải mái hơn.”

Use a portable fan, if possible. “I once brought a mini portable fan to a friend’s wedding in the blazing summer heat,” says Groskepf. “Within an hour, there was a line of friends waiting to cool off with it. This small step made a huge difference and kept me more comfortable.”

– Tập các kỹ thuật thư giãn, như chánh niệm hay hít thở sâu. Như Kushnir giải thích, “các kỹ thuật thư giãn có thể giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng.”

Practice relaxation techniques, such as mindfulness and deep breathing. As Kushnir explains, “[relaxation techniques] can reduce stress and improve mood.”

– Trao đổi với bác sĩ về bất kỳ loại thuốc tâm thần nào bạn đang uống có thể khiến bạn nhạy cảm hơn với cái nóng. Carroll lý giải, “thuốc chống trầm cảm, chống loạn thần và thuốc nhóm benzodiazepine có thể làm giảm cảm giác khát (vậy nên ta không thể nói mình có đang bị mất nước hay không) và thuốc chống trầm cảm và thuốc kháng cholinergic có thể ảnh hưởng lên điều tiết thân nhiệt bên trong cơ thể. Lithium, một loại thuốc quen thuộc trong điều trị rối loạn lưỡng cực đặc biệt có thể làm tăng nguy cơ mất nước, đưa đến tăng nồng độ thuốc trong máu có khả năng gây độc.

Talk to your doctor about any psychiatric medications you’re on that may make you more sensitive to heat. Carroll explains, “Antidepressants, antipsychotics, and benzodiazepines can decrease our thirst sensations (so we can’t tell we’re getting dehydrated) [and] antipsychotics and anticholinergic medications can affect our internal thermoregulation. Lithium, a common medication for bipolar disorder, in particular, can increase the risk for dehydration, leading to a potentially toxic increase in its own blood level.”

Điều cần nhớ. Keep in Mind

Mặc dù tác động của nhiệt độ cao có thể khó xử lý, đặc biệt là nếu bạn đang mắc một bệnh lý sức khỏe tâm thần, nhưng bạn vẫn có thể cải thiện được tình hình.

While the effects of extreme heat can be difficult to handle, especially if you have a mental health condition, it can be done.

Ví dụ, Carroll chia sẻ câu chuyện này: “Một trong những bệnh nhân của tôi rất thích làm vườn, đi dạo và đi bộ đường dài. Tuy nhiên, lại rất nhạy cảm với cái nóng, bị choáng váng trong đợt nắng nóng, và đang có uống các thuốc được cho là gây mất nước. Chúng tôi đã trao đổi về việc uống đủ nước, ra ngoài lúc nắng nóng giữa ngày và vào chỗ có bóng mát. Chúng tôi cũng thảo luận về việc thay đổi thói quen thường nhật vào mùa hè để tránh tác động tiêu cực nhất của nắng nóng.”

For example, Carroll tells this story: “One of my patients loves gardening, walking, and hiking. However, they are very sensitive to heat, were getting lightheaded during [a] heatwave, and are taking medications that are known to cause dehydration. We discussed staying hydrated, getting out of the midday heat, and getting into the shade. We also discussed changing their summer routine to avoid the worst effects of the heat.”

Sẽ có thể khá khó để thay đổi thói quen thường ngày, đặc biệt là nếu nó ảnh hưởng đến những thứ bạn có thể làm, nhưng trong các đợt nắng nóng đỉnh điểm, tốt nhất là bạn nên điều chỉnh mọi thứ sao cho có lợi cho tâm trạng, não bộ và sức khỏe tinh thần của bạn.

It can be difficult to change your routine, especially if it impacts what you can do, but in heat waves, it may be best to adjust things for the benefit of your mood, brain, and mental health.

Tham khảo. Sources

Thompson R, Hornigold R, Page L, Waite T. Associations between high ambient temperatures and heat waves with mental health outcomes: a systematic review. Public Health. 2018;161:171-191. doi:10.1016/j.puhe.2018.06.008

Lõhmus M. Possible biological mechanisms linking mental health and heat—a contemplative review. IJERPH. 2018;15(7):1515. doi:10.3390/ijerph15071515

Nguồn: https://www.verywellmind.com/how-does-extreme-heat-affect-your-brain-8684875

Như Trang.