Nếu bạn đã từng tự nghĩ rằng “Tôi không biết mình là ai”, thì hẳn bạn cũng sẽ thắc mắc không biết tại sao mình lại cảm thấy như vậy và mình có thể làm gì để thay đổi điều đó. Mặc dù có một số người có cảm quan mạnh mẽ về bản thân là ai, những vẫn có nhiều người lại cảm thấy bản thân không thể hiểu nổi con người thật của mình.
If you ever find yourself thinking “I don’t know who I am,” you might wonder why you might feel this way and what you can do to change that. While some people have a strong sense of who they are, others may be left feeling that they don’t really understand their true selves.
Cảm thấy không chắc chắn về bản thân đôi khi có thể làm thay đổi cảm nhận về bản dạng. Bạn có thể luôn thử những ý tưởng hoặc những chiếc mặt nạ mới để xem chúng có hợp không. Hoặc bạn có thể thấy bản thân đang thay đổi để phù hợp với mọi người.
Feeling unsure of yourself can sometimes lead to a shifting sense of identity. You might always be trying out new ideas or personas to see if they fit. Or you might find yourself changing in response to other people.
Bài viết này sẽ thảo luận lý do tại sao bạn lại cảm thấy mình không biết bản thân là ai và những thứ bạn có thể làm để hình thành cảm nhận mạnh mẽ hơn về bản thân.
This article discusses why you might feel like you don’t know who you are and what you can do to form a stronger sense of self.
Bản dạng hình thành như thế nào. How Identity Forms
Việc bạn tự thấy mình thắc mắc “Tôi không biết mình là ai” có ý nghĩa như thế nào? Nó có thể hàm ý rằng bạn có cảm nhận kém về bản dạng cá nhân, điều này có thể bị tác động bởi nhiều yếu tố.
So what does it mean if you find yourself thinking, “I don’t know who I am?’ It likely means that you have a poor sense of self-identity, which can be influenced by a number of factors.
Bản dạng được hình thành bởi những trải nghiệm chúng ta có trong suốt cuộc đời, đặc biệt là trong thời thơ ấu và thanh thiếu niên. Trẻ nhỏ được nuôi lớn trong một môi trường hỗ trợ nhận được sự chăm sóc, hỗ trợ và khích lệ mà chúng cần để hình thành một cảm quan lành mạnh về bản thân.
Identity is shaped by the experiences people have during their lives, particularly during childhood and adolescence. Kids who are raised in a supportive environment receive the care, support, and encouragement that they need in order to develop a healthy sense of self.
Trẻ được nuôi dạy trong những môi trường ít hỗ trợ hơn khi chúng bị bỏ bê, ngược đãi, bảo bọc quá mức, mặt khác, có thể sẽ gặp khó khăn trong việc rèn giũa những bản dạng mạnh mẽ.
Children raised in less supportive environments where they encounter neglect, abuse, or over-parenting, on the other hand, may struggle to forge their own strong identities.
Khi trẻ lớn lên, những tương tác với người chăm sóc, người lớn khác và bạn bè đồng trang lứa đều góp phần hình thành quá trình hình thành cảm quan về bản dạng của một người.
As children grow, interactions with caretakers, other adults, and peers contribute to how a person’s sense of self develops.
Nhà tư tưởng Erik Erikson tin rằng khoảng thời gian thanh thiếu niên đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình hình thành bản dạng của một người. Ông mô tả giai đoạn này của cuộc đời là một trong những cuộc đối đầu giữa “Bản dạng với Rối loạn vai trò” và tin rằng những người có thể cam kết với một bản dạng mạnh mẽ sẽ hình thành được cảm quan vững chắc về bản thân, trong khi những người vật lộn trong quá trình này rồi sẽ tự vấn bản thân là ai khi bước vào độ tuổi trưởng thành.
The theorist Erik Erikson believed that the period of adolescence played a particularly important role in the formation of a person’s identity. He described this stage of life as one of “identity vs. role confusion” and believed that people who are able to commit to a strong identity emerge with a solid sense of self, while those who struggle may be left wondering who they are as they enter young adulthood.
Sau này, nhà tâm lý học James Marcia đã mô tả hai trạng thái bản dạng cơ bản – khám phá và cam kết. Khám phá là quá trình thử nghiệm những ý tưởng mới trong khi cam kết là đưa ra quyết định dựa trên những ý tưởng liên quan đến những bản dạng này.
Later, psychologist James Marcia described two primary identity statuses—exploration and commitment. Exploration involves the process of experimenting with different ideas while commitment involves making decisions based on those identity-related ideas.1
Những yếu tố ảnh hưởng lên bản dạng. Factors That Affect Identity
Quá trình hình thành cảm quan về bản thân bắt đầu từ thời thơ ấu và chịu tác động bởi hàng loạt các yếu tố. Một số đó là:
The process of forming a sense of self begins in childhood and is influenced by a wide variety of factors. Some of these include:
– Cá nhân hóa: Đây là quá trình con người ta trải qua để hình thành cảm quan độc nhất về bản thân. Trẻ cần không gian để thể hiện bản thân một cách tự do mà không sợ bị xấu hổ, tội lỗi, phê bình và phán xét, từ đó quá trình này mới diễn ra thành công.
Individuation: This is the process that people go through to develop their own unique sense of self.2 Children need room to express themselves freely without the fear of shame, guilt, criticism, and judgment in order for this process to be successful.
– Xã hội: Những tác động và mong đợi từ xã hội có thể đóng một phần quan trọng trong bản dạng. Văn hóa, truyền thông, tôn giáo, vai trò giới, và những yếu tố khác vốn là một phần của xã hội có thể ảnh hưởng lên cách bạn cảm nhận về định nghĩa mình là ai. Bạn cũng có thể cảm nhận được những thách thức khi những khía cạnh trong bản dạng của bạn không khớp với những mong đợi từ xã hội nơi bạn sống.
Society: Societal influences and expectations can play an important part in identity. Culture, media, religions, gender roles, and other factors that are part of a society can affect how you feel about who you are. You might also feel challenges when aspects of your identity don’t align with the expectations of the society in which you live.
– Gia đình: Chính những người chăm sóc và thành viên gia đình cũng đóng một số vai trò sơ khai nhất trong quá trình hình thành bản dạng của bạn. Trong suốt cuộc đời, nhiều vai trò khác nhau của bạn trong gia đình có thể ảnh hưởng đến cách bạn nhìn nhận bản thân. Và bản chất của các mối quan hệ giữa bạn và người thân cũng có tác động quyết định liệu bạn sẽ cảm nhận mạnh mẽ hay yếu kém về bản thân.
Your family: It is your caregivers and family members who play some of the earliest roles in the formation of your identity. Throughout life, the various roles you play in your family can affect how you see yourself. And the nature of your relationships with your loved ones can also have an effect on whether you feel a strong or weak sense of self.
Nghiên cứu cho rằng những người có cảm nhận về bản dạng thống nhất cũng có lòng tự trọng cao hơn, ít có hành vi liều lĩnh hơn, và ít xuất hiện những triệu chứng tâm lý nội tâm hơn. Triệu chứng tâm lý nội tâm khá thường gặp ở những người mắc trầm cảm và có thể bao gồm những thay đổi trong thói quen ăn uống, nỗi sợ, cô đơn, buồn bã và khó tập trung.
Research suggests that people who have a consistent sense of identity also have higher self-esteem, engage in fewer risky behaviors, and are less likely to experience internalizing symptoms.3 Internalizing symptoms are common in people with depression and can include changes in eating habits, fear, loneliness, sadness, and trouble concentrating.
Nếu bạn phát hiện bản thân trải qua một giai đoạn khi bạn tự vấn cảm nhận của mình về bản thân hoặc đột nhiên cảm thấy không chắc chắn mình là ai, thì bạn có thể đang trải qua một khủng hoảng bản dạng.
If you’ve found yourself going through a period where you question your sense of self or suddenly feel like you’re not sure who you are, you might be experiencing an identity crisis.
Ứng phó như thế nào khi không biết mình là ai. Coping When You Don’t Know Who You Are
Nếu bạn đang gặp khó khăn với những vấn đề liên quan đến bản dạng và cảm thấy mình không thực sự biết mình là ai, thì có một số cách ứng phó bạn có thể cân nhắc. Tìm ra những cách để hiểu bản thân hơn và thực hiện những hoạt động giúp tăng cường cảm nhận về bản thân có thể nuôi dưỡng và củng cố tính cá nhân của con người bạn.
If you are struggling with issues related to identity and feel that you don’t really know who you are, there are things that you can do to cope. Finding ways to get to know yourself better and engaging in activities that strengthen your sense of self can foster and strengthen your individuality.
Những thứ tôi nên làm nếu không biết bản thân mình là ai? What Should I Do If I Don’t Know Who I Am?
– Tìm hiểu bản thân rõ hơn, bao gồm những mối quan tâm, điều mình thích và không thích. Get to know yourself better, including your interests, likes, and dislikes
– Tìm ra điều gì là quan trọng với bạn, bao gồm những niềm tin, giá trị và mục tiêu. Figure out what’s important to you, including your beliefs, values, and goals
– Dành thời gian cho bản thân để tìm hiểu rõ hơn mình là ai mà không cần tác động hay áp lực từ bên ngoài. Take time to yourself to learn more about who you are without outside pressure and influence
– Thử những điều mới; bạn có thể không hẳn sẽ thích hết mọi thứ, nhưng mỗi thử thách đều là một trải nghiệm học hỏi. Try new things; you might not enjoy everything, but each challenge is a learning experience
– Học cách tin tưởng bản thân. Learn how to trust yourself
– Xây dựng nhận thứ rõ ràng hơn về bản thân bằng cách thực hành chánh niệm. Build greater self-awareness by practicing mindfulness
Tìm hiểu bản thân nhiều hơn. Learn More About Yourself
Nếu bạn cảm thấy bản thân không biết mình là ai, thì bạn có thể dành thời gian tìm hiểu bản thân nhiều hơn. Một cách để làm điều này là bắt đầu nghĩ về những thứ bạn thích và những thứ quan trọng với bạn.
If you feel like you don’t know who you are, it can be helpful to spend some time getting to know yourself better. One way you can do this is to start thinking about the things that you like and that are important to you.
Viết nhật ký, thể hiện mọi thứ bằng cách viết ra, hoặc lập danh sách những thứ quan trọng với bạn có thể sẽ khá hữu ích. Hãy cân nhắc viết về những thứ bạn thích, những trải nghiệm bạn đã có, hoặc những điều bạn muốn tìm hiểu thêm.
Journaling, engaging in expressive writing, or creating lists of things that matter to you can be helpful. Consider writing about things you enjoy, experiences you have had, or things that you’d like to know more about.
Những cuốn sách yêu thích của bạn? Loại nhạc nào bạn thích nghe? Khi nào bạn cảm thấy hạnh phúc nhất? Khi viết nhật ký, bạn có thể bắt đầu nhìn thấy một số đề tài nhất định hoặc những thứ bạn thích dần xuất hiện. Chiêm nghiệm lại những danh sách và lưu ý này có thể giúp bạn nhìn nhận rõ hơn và trân trọng hơn tính cá nhân của con người bạn.
What are your favorite books? What type of music do you like? When did you feel the happiest? As you work on your journal, you may start to see certain themes or preferences beginning to emerge. Reflecting back on these lists and notes can help you better see and appreciate your individuality.
Tìm ra những thứ bạn coi trọng. Figure Out What You Value
Biết được những giá trị cốt lõi có thể đóng một vai trò lớn trong việc giúp bạn tìm ra bạn là ai. Niềm tin và giá trị nào là quan trọng nhất với bạn? Đây là những đặc tính chủ chốt bạn cảm thấy là quan trọng nhất cả ở bản thân và mọi người.
Knowing your central values can play a big part in helping you figure out who you are. What beliefs and values are the most important to you? These are the key traits that you feel are the most important in both yourself and in others.
Những điều như chân thành, đáng tin và tử tế là ví dụ về những giá trị cốt lõi. Một khi bạn tìm ra những gì bạn coi trọng, bạn có thể nỗ lực sống theo đúng những niềm tin cốt lõi này.
Things such as being honest, trustworthy, and kind are examples of core values. Once you figure out what you value, you can work on living your life according to those central beliefs.
Dành thời gian ở một mình. Spend Time Alone
Mặc dù sự đơn độc đôi khi bị nhầm lẫn là nỗi cô đơn, nhưng việc dành thời gian ở một mình có thể có nhiều lợi ích quan trọng lên sức khỏe tâm thần. Áp lực xã hội đôi lúc có thể gây cản trở cho bạn trong quá trình cảm nhận điều gì là quan trọng với bạn, đặc biệt là nếu bạn bị vây quanh bởi những người có các dạng tính cách mạnh.
While solitude is sometimes mistaken for loneliness, spending time on your own can have important mental health benefits. Social pressure can sometimes make it difficult to get a sense of what is important to you, particularly if you are surrounded by people with strong personalities.
Dành thời gian cho bản thân có thể cho bạn cơ hội để phản ảnh, khám phá, và thử nghiệm những ý tưởng và cảm xúc mới.
Taking some time to yourself can give you a chance to reflect, explore, and experiment with new ideas and feelings.
Thách thức bản thân. Challenge Yourself
Thử những điều mới có thể là một công cụ khám phá bản thân hữu ích. Đôi lúc tìm ra mình ra ai còn là thử tìm ra những khía cạnh mới trong bản dạng của bạn. Nghĩ về cách thanh thiếu niên thường thử nghiệm những phong cách khác nhau khi chúng rèn giũa cảm quan về bản thân. Mặc dù con người ta thường nghĩ về những chuyến đi khám phá bản thân được bó hẹp ở độ tuổi thanh thiêu niên, nhưng khám phá là một điều hữu ích trong cả cuộc đời.
Trying new things can be another helpful self-exploration tool. Sometimes figuring out who you are involves testing out new aspects of your identity. Think about how teens often experiment with different styles as they forge their sense of self. While people often think such journeys of self-discovery are confined to adolescence, such exploration is something that can be helpful throughout life.
Tin vào trực giác. Trust Your Intuition
Học cách tin tưởng bản thân và bản năng là một phần quan trọng trong quá trình tìm ra bản thân là ai. Nếu bạn có cảm quan yếu về bản thân, bạn có thể sẽ gặp khó khăn trong việc đưa ra quyết định dù lớn hay nhỏ. Để hiểu rõ hơn mình là ai, bạn cần bắt đầu đưa ra những lựa chọn phản ánh chính bạn chứ không phải những người xung quanh bạn.
Learning how to trust yourself and your instincts is another part of figuring out who you are. If you have a weak sense of self, you might struggle to make decisions whether they are large or small. In order to better understand who you are, it is essential to begin making choices that reflect you and not the people around you.
Một cách biết cách tin tưởng vào những quyết định của mình đơn giản là mắt đầu thực hành nó nhiều hơn. Bạn có thể bắt đầu từ những điều nhỏ như chọn đồ ăn tối, nói với bạn bè bạn về nơi bạn sẽ đi ăn, hoặc chọn mua đồ gì lúc đi mua sắm. Theo thời gian, bạn sẽ dần cảm nhận tốt hơn về những thứ hay những điều bạn thích và học cách khẳng định bản thân tốt hơn trong những bối cảnh khác nhau.
One way to learn how to trust your decisions is to simply start making them more often. You can start small by doing things like picking what to make for dinner, telling your friends where you’d like to eat, or choosing between various items while shopping. Over time, you’ll start to get a better feel for the types of things you prefer and learn how to better assert yourself in different situations.
Thực hành Chánh niệm. Practice Mindfulness
Chánh niệm là một kỹ thuật giúp tập trung vào khoảnh khắc hiện tại mà không lo lắng về quá khứ hay tương lai. Sống ở chính khoảnh khắc hiện tại cố thể rất hữu ích khi bạn đang vật lộn chống lại những điều gây xao nhãng hoặc áp lực từ xã hội vốn đôi lúc có thể khiến bạn nghi ngờ bản thân.
Mindfulness is a technique that involves focusing on the present moment without worrying about the past or the future. Being present in the moment can be helpful when you are struggling with distractions or social pressures that can sometimes make you doubt yourself.
Việc tập trung hoàn toàn vào chính khoảnh khắc này có thể giúp bạn cảm thấy “vào nhịp” hơn với chính những suy nghĩ, cảm xúc, mong muốn và nhu cầu của chính bạn.
Focusing fully on the moment can help you feel more attuned to your own thoughts, emotions, wants, and needs.
Tìm kiếm trợ giúp để củng cố cảm quan về bản thân. Getting Help to Strengthen Sense of Self
Nếu bạn cảm thấy việc không biết mình là ai đang tạo ra sự khó chịu đáng kể hoặc khiến bạn gặp khó khăn trong vận hành cuộc sống bình thường, thì bạn nên cân nhắc trao đổi với một bác sĩ hoặc một chuyên gia sức khỏe tâm thần. Những vấn đề về bản dạng có thể đóng một vai trò quan trọng trong:
If feeling like you don’t know who you are is creating significant distress or making it difficult to function normally, you should consider talking to a doctor or mental health professional. Problems with identity can play a role in:
– Lo âu. Anxiety
– Trầm cảm. Depression
– Lòng tự trọng thấp. Low self-esteem
– Vấn đề trong các mối quan hệ. Relationship problems
– Căng thẳng. Stress
– Không hạnh phúc. Unhappiness
Bằng cách phối hợp với một trị liệu viên, bạn có thể tìm hiểu rõ hơn về bản dạng và cách nó ảnh hưởng lên những khía cạnh khác nhau trong đời sống bao gồm ra quyết định và các mối quan hệ.
By working with a therapist, you can learn more about your identity and how it affects aspects of your life including decision-making and relationships.
Đôi lúc những vấn đề từ cảm quan về bản thân có thể có liên quan đến một bệnh lý tâm thần như rối loạn nhân cách ranh giới, nhóm rối loạn phân ly, rối loạn căng thẳng sau sang chấn, hoặc tâm thần phân liệt. Qua tìm kiếm hỗ trợ từ một bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần, bạn có thể nhận được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
Sometimes problems with your sense of self can be related to a mental health condition including borderline personality disorder, dissociative disorders, post-traumatic stress disorder (PTSD), or schizophrenia. By seeking help from a doctor or mental health professional, you can get a diagnosis and the appropriate treatment.
Kết luận. Final thoughts
Cảm thấy mình không biết mình là ai có thể khiến bạn gặp khó khăn trong việc đưa ra lựa chọn đúng đắn cho cuộc sống, dù là đặt ra mục tiêu hay hình thành những mối quan hệ mới. Điều may mắn là bạn vẫn có thể làm nhiều thứ để bạn hiểu bản thân rõ hơn và bắt đầu hình thành cảm quan mạnh mẽ hơn về bản thân.
Feeling like you don’t know who you are can make it difficult to make the choices that are right for your life, whether it’s setting goals or forming new relationships. Fortunately, there are things that you can do to get to know yourself better and begin forming a stronger sense of self.
Trao đổi với một trị liệu viên là một lựa chọn hữu ích, vậy nên hãy cân nhắc nhờ bác sỹ chuyển gửi, kiểm tra danh bạ những trị liệu viên trực tuyến để tìm ra ai đó trong khu vực của bạn hoặc cân nhắc tham gia trị liệu trực tuyến.
Working with a therapist is another option that you might find helpful, so consider asking your doctor for a referral, check online therapists directories to find someone in your area, or consider trying online therapy.
Tham khảo. Sources
Topolewska-Siedzik E, Cieciuch J. Trajectories of identity formation modes and their personality context in adolescence. J Youth Adolesc. 2018;47(4):775-792. doi:10.1007/s10964-018-0824-7
American Psychological Association. Individuation. APA Dictionary of Psychology.
Crocetti E, Meeus W, Ritchie RA, Meca A, Schwartz SJ. Adolescent identity: The key to unraveling associations between family relationships and problem behaviors? In: Scheier LM, Hansen WB, editors. Parenting and Teen Drug Use. New York: Oxford University Press; 2014.
Nguồn: https://www.verywellmind.com/i-dont-know-who-i-am-5186886
Như Trang.
Exploring Psychology - Khám Phá Tâm Lý Học 