Có con thường được cho là một cột mốc quan trọng trong cuộc đời người trưởng thành. Nhiều người lớn mặc định rằng đây là tiến trình tự nhiên, và người nào có con thường sẽ coi những người không có là đang lỡ mất cơ hội.
Having a child is often thought of as an important milestone in an adult’s life. Many adults assume this as the natural progression, and those who have children of their own often look at child-free individuals as if they’re missing out.
Nhưng thực tế là ngày càng có ít người có con vì nhiều lý do, từ sức khỏe, tài chính, đến quan ngại về tương lai của hành tinh, hay thậm chí đơn giản là có những ưu tiên khác lớn hơn.
But the reality is that fewer people are having babies for reasons that vary from health circumstances, financial reasons, concern about the future of the planet, or simply having other priorities.
Dù là nguyên nhân gì, thì ngày càng có nhiều người trưởng thành chọn không có con mỗi năm, vậy nên ta cần hiểu được những người này cảm thấy thế nào sau khi đưa ra quyết định như vậy, và tại sao chúng ta nên công nhận và chấp nhận quyết định này.
Regardless of the reason, more adults are making this choice each year, so it’s important to understand how these individuals feel about life after making that decision, and why we should all acknowledge and accept that decision.1
“Đã có nhiều trao đổi về tỷ lệ sinh giảm xuống tại Hoa Kỳ và khắp thế giới, đồng thời, ngày càng có nhiều người cởi mở hơn về lựa chọn không có con của mình,” theo TS. Jennifer Watling Neal, một nhà nghiên cứu trong lĩnh vực này. “Chúng ta thực sự muốn hiểu thêm về những người không muốn có con này hơn một chút.”
“There’s been a lot of talk recently about declining fertility rates in the United States and around the world, and at the same time, more and more people are being open about their choice not to have kids,” says Jennifer Watling Neal, PhD, a researcher in the field. “We really want to understand these child-free people a little bit better.”
Nghiên cứu. The Research
Mặc dù nghiên cứu đã đo lường mức độ hài lòng với cuộc sống ở những người không có con cái, nhưng nghiên cứu gần đây nhất đã tìm cách tách biệt những người chọn không có con với những người muốn làm cha mẹ trong tương lai hoặc những người có thể không có khả năng sinh sản hoặc những trường hợp khác.
While past research has measured life satisfaction among adults without children, the latest research has sought disentangle individuals who choose not to have children from those who wish to be parents in the future or those who perhaps aren’t able to have children due to fertility issues or other circumstances.1
Nghiên cứu đồng dẫn dắt bởi Watling Neal năm 2021 đã phân tích dữ liệu từ mẫu đại diện cho gần 100 người trưởng thành. Tham dự viên được cho làm một khảo sát bao gồm 3 câu hỏi về việc liệu họ có từng có con đẻ hay con nhận nuôi chưa, họ có kế hoạch sinh con hoặc nhận con nuôi trong tương lai không và liệu họ có muốn có con đẻ hay nhận con nuôi hay không.
A 2021 study co-led by Watling Neal analyzed data from a representative sample of almost 1,000 adults. Participants were presented a survey containing three questions asking whether they have or ever have had biological or adopted children, whether they plan to have or adopt a child in the future and whether they wish they had or could have biological or adopted children.1
Những câu hỏi này rất quan trọng vì chúng thiết lập bối cảnh cho nhiều tình huống không có con khác nhau. Ngoài ra, tham dự viên được yêu cầu đánh giá mức độ hài lòng với cuộc sống và cảm giác của bản thân với những người không có con và trả lời các câu hỏi về lý tưởng chính trị và các đặc trưng tính cách.
These questions are significant in that they establish the contexts of different non-parent circumstances. Additionally, participants were asked to rate their life satisfaction and feelings toward child-free individuals and answer questions about their political ideology and personality traits.1
Mọi người đều hài lòng như nhau về cuộc sống dù có quyết định sinh đẻ hay không, và mọi người đều đưa ra những quyết định đúng đắn với bản thân mình.
People are equally satisfied with life regardless of their reproductive choices, and that makes sense that people are making the decisions that are right for them.
— Jennifer Watling Neal, PhD
Kết quả nghiên cứu, xuất bản trên PLOS ONE, cho thấy không có sự khác biệt nào trong mức độ hài lòng với cuộc sống và rất ít khác biệt trong đặc trưng tính cách giữa người chọn không có con, người có con và những nhóm không có con khác. Tuy nhiên, những người không muốn có con lại tự do hơn những người làm cha mẹ và những người không có con vì các lý do khác.
The findings, published in PLOS ONE, showed no difference in life satisfaction and little difference in personality traits between child-free adults, parents and other types of non-parents. Child-free individuals, however, were found to be more liberal than parents and other types of non-parents.1
Mặc dù vậy, điều đáng ngạc nhiên nhất là số người chọn không có con chiếm 27% trong mẫu nghiên cứu. Các nghiên cứu trước đây đã ước tính con số này ở khoảng 2-9%, Watling Neal chia sẻ.
The most surprising finding, though, was the number of individuals that identify as child-free at 27% of the sample.1 Previous studies have estimated this number between 2–9%, Watling Neal says.
Không con cái theo góc nhìn tâm lý học. Child-Free Psychology
Qua nhiều năm, bác sĩ tâm thần Sheenie Ambardar đã giúp nhiều bệnh nhân xử lý những suy nghĩ và cảm xúc quanh việc không có con. Mặc cho sự thật là ngày càng có ít người có con trên khắp thế giới, nhưng vẫn tồn tại kỳ thị về quyết định chọn không lập gia đình. Bà lưu ý rằng một số người – đặc biệt là phụ nữ – gặp khó khăn trong việc hiểu rằng tự do hiện tại chính là chọn làm điều gì đó khác đi.
Over the years, psychiatrist Sheenie Ambardar, MD has helped several patients process their thoughts and emotions around being child-free. Despite the fact that fewer people are having children globally, there’s still some stigma around choosing against starting a family. Some people—women, especially—have a difficult time grasping that the freedom now exists to choose something different, she notes.
“Điều này có thể đáng sợ hoặc khó hiểu với những người truyền thống. Trẻ con đúng là mang đến niềm vui, nhưng nhiều thứ khác cũng có thể làm được như vậy. Những thứ này không dành cho phụ nữ trong quá khứ nhưng hiện tại thì họ có,” Ambardar chia sẻ.
“This may be frightening or disconcerting for traditionalists,” Ambardar says. “Children do bring joy, but so do a lot of other things. Those other things weren’t available to women in the past but they are now.”
Mặc dù tỷ lệ sinh tại Hoa Kỳ giảm thấp nhất mọi thời đại trong năm 2020, chỉ trong 50 năm trở lại đây, đời sống phụ nữ đã vượt ra khỏi giới hạn ở nhà và gia đình. Và với sự vượt ra này, việc không chọn làm cha mẹ ngày càng trở nên phổ biến. Ambardar cho rằng thái độ chấp nhận lựa chọn mình đưa ra chính là sự khác biệt lớn nhất giữa các thế hệ.
While the U.S. birthrate fell to an all-time low in 2020,2 only within the last 50 years or so have women’s lives consistently pushed past the boundaries of the home and family. And with that push, opting out of parenthood has continued to gain popularity. Ambardar points to the acceptance of choice as the biggest generational difference.
Theo Ambardar, “Có con đã là một quy chuẩn của xã hội qua hàng ngàn năm – cũng chính là trong toàn bộ lịch sử loài người. Nó được in sâu vào ý thức tập thể như một cái gì đó bạn chỉ có làm theo thôi, như một dạng máy bay lái tự động.”
“Having children has been the expected norm for thousands of years—essentially all of human history,” Ambardar says. “It is ingrained in our collective consciousness as something that you just do, kind of like on auto-pilot.”
Việc xa rời dần quy chuẩn này có thể rất khó khăn, vì đời sống không con cái vẫn chịu sự kỳ thị và thường vấp phải nhiều ý kiến trái chiều. Trong thực tế, nghiên cứu phát hiện ra rằng những người không có con cảm thấy bình thường với cả những bậc cha mẹ hoặc cả những người không phải cha mẹ, trong khi những người làm cha mẹ lại ít nồng nhiệt hơn rất nhiều với những người không có con.
Shifting away from this can be difficult, as child-free life still carries stigma and is often viewed with confusion. In fact, the study found that while child-free individuals felt no less warm toward parents or other non-parents, the latter felt significantly less warm toward child-free individuals.1
Nếu trực giác nói với bạn rằng mình không muốn có con, thì có thể đây là một lý do tốt để đưa ra quyết định này.
If your gut is telling you that you don’t want children, there is probably a good reason.
— Sheenie Ambardar, PhD
Thiếu mong muốn có con không phải là lỗi lầm gì. Điều này hoàn toàn bình thường với một số người, cả nam lẫn nữ, khi không muốn có con trong đời, Ambardar nói. Ngay cả khi lựa chọn này vẫn bị coi là không hợp lý trong xã hội, thì điều quan trọng là những người hài lòng với chuyện không có con sẽ không không nhắm mắt làm theo mặc định từ xã hội.
Lacking the urge to have children does not indicate a flaw. It’s completely normal that some people, both men and women, won’t desire children in their lifetime, Ambardar says. Even if this life choice is still viewed as unconventional in society, it’s important that people who are contemplating a child-free life avoid conforming just to fit in.
“Tôi sẽ nhẹ nhàng khuyên bất cứ ai có cảm giác tội lỗi hay xấu hổ khi không muốn có con là hãy làm theo những gì trái tim mách bảo và lắng nghe trực giác bên trong mình,” Ambardar nói. “Trực giác của bạn sẽ không khiến bạn đi sai đường. Nếu trực giác nói với bạn rằng mình không muốn có con, có lẽ đó là một lý do tốt. Có thể trái tim bạn có tầm nhìn khác cho cuộc sống của bạn. Sẽ là không công bằng cho bạn khi không nghe theo trái tim và mong muốn của riêng mình.”
“I would gently advise anyone who feels guilt or shame for not wanting children to follow their hearts and listen to their inner intuition,” Ambardar says. “Your intuition won’t steer you wrong. If your gut is telling you that you don’t want children, there is probably a good reason. Maybe your heart has another vision for your life. It would be unfair to you to not follow your heart and desires.”
Tham khảo. Sources
Watling Neal J, Neal ZP. Prevalence and characteristics of childfree adults in Michigan (USA). PLoS ONE. 2021;16(6):e0252528. doi:10.1371/journal.pone.0252528
Centers for Disease Control and Prevention. Births: provisional data for 2020.
Nguồn: https://www.verywellmind.com/a-quarter-of-adults-don-t-want-children-and-they-re-still-happy-5190690
Như Trang.
Exploring Psychology - Khám Phá Tâm Lý Học 