Rối loạn phân ly và tâm thần phân liệt đều là những bệnh lý sức khỏe tâm thần nghiêm trọng. Mặc dù hai bệnh lý này đều có một số điểm tương đồng, nhưng chúng không giống nhau và có những đặc biệt, triệu chứng và điều trị khác nhau.

Dissociative disorders and schizophrenia are both serious mental health conditions. While the two conditions share some similarities, they are not the same and have distinct characteristics, symptoms, and treatments.

Nguồn: The Verge

Tâm thần phân liệt là một bệnh lý được định hình bởi sự rối loạn trong suy nghĩ, cảm xúc và hành vi. Rối loạn phân ly được định hình bởi những vấn đề xuất hiện liên tục với trí nhớ, suy nghĩ, bản dạng và hành động gây ra sự mất đi kết nối với thực tại.

Schizophrenia is a condition marked by disturbances in thoughts, feelings, and behaviors. Dissociative disorders are characterized by problems with the continuity of memories, thoughts, identity, and actions that result in a disconnection from reality.

Tổng quan. At a Glance

Rối loạn phân ly và tâm thần phân liệt có một số triệu chứng trùng lặp, nhưng chúng là những bệnh lý riêng biệt có thể có nguyên nhân và hướng điều trị khác nhau. Để được điều trị hiệu quả, đầu tiên bạn cần xác định mình mắc bệnh lý nào dựa trên triệu chứng. Hãy tiếp tục đọc để tìm hiểu sự khác biệt giữa nhóm rối loạn phân lý và tâm thần phân liệt. Nếu bạn có các triệu chứng của những bệnh lý này, hãy trao đổi với chuyên gia y tế để được chẩn đoán và điều trị.

Dissociative disorders and schizophrenia have some overlapping symptoms, but they are distinct conditions that can have different causes and approaches to treatment. To get the right treatment for you, it is important to first determine which condition you have based on your symptoms. Keep reading to learn more about the differences between dissociative disorders and schizophrenia. If you experience symptoms of these conditions, consult a healthcare provider for diagnosis and treatment.

Các triệu chứng Rối loạn phân ly và Tâm thần phân liệt. Symptoms of Dissociative Disorders vs. Schizophrenia

Người mắc tâm thần phân liệt và rối loạn phân ly có thể có nhiều triệu chứng tương đồng. Triệu chứng giống nhau có thể là nghe thấy giọng nói không thật, mất trí nhớ, cảm thấy mất kết nối với bản thân và mọi người.

People with schizophrenia and dissociative disorders may experience some similar symptoms. Shared symptoms may include hearing voices, memory loss, and feeling disconnected from the self and others.

Tuy nhiên, người mắc nhóm rối loạn phân ly sẽ dễ xuất hiện tình trạng giải thể nhân cách, tri giác sai thực tại và mất trí nhớ. Một sự khác biệt đáng lưu ý là người mắc tâm thần phân liệt sẽ dễ gặp phải những vấn đề về chức năng nhận thức.

However, people with dissociative disorders are more likely to experience depersonalization, derealization, and memory loss. Another notable difference is that people with schizophrenia are more likely to experience problems with cognitive functioning.

Các triệu chứng tâm thần phân liệt. Schizophrenia Symptoms

Nguồn: Allied Psychiatry & Me

– Ảo tưởng. Delusions

– Ảo giác. Hallucinations

– Suy nghĩ rối loạn. Disorganized thinking

– Hành vi chuyển động bất thường. Unusual motor behavior

– Co rụt khỏi xã hội. Social withdrawal

– Thiếu thể hiện cảm xúc. Lack of emotional expression

– Suy giảm nhận thức. Cognitive deficits

Các triệu chứng rối loạn phân ly. Dissociative Disorder Symptoms

Nguồn: The New York Times

– Mất trí nhớ và có khoảng trống trong ký ức. Amnesia or memory gaps

– Cảm giác tách rời. Feelings of detachment

– Cảm giác không thật. Feelings of unreality

– Không thể ứng phó với căng thẳng. Inability to cope with stress

– Có vấn đề về bản dạng. Problems with identity

Nguyên nhân. Causes of Schizophrenia vs. Dissociative Disorders

Cũng như nhiều bệnh lý tâm thần khác, sẽ khá khó để xác định nguyên nhân của tâm thần phân liệt và nhóm rối loạn phân ly. Nhiều nghiên cứu vẫn đang được thực hiện nhưng chỉ mới xác định được khá ít yếu tố khác nhau có thể gây ra hai bệnh lý này.

As with many mental health conditions, it can be difficult to determine the cause of schizophrenia and of dissociative disorder. Research is ongoing, but a few different factors have been implicated in causing each of these conditions.

Nguyên nhân gây tâm thần phân liệt. Causes of Schizophrenia

Nguồn: Adobe Stock

Không có một nguyên nhân đơn lẻ nào có thể gây ra tâm thần phân liệt. Nghiên cứu đã phát hiện thấy mối liên hệ mạnh về gen, khi trong gia đình có người mắc loạn thần sẽ làm tăng đáng kể nguy cơ một người cũng mắc bệnh lý này. Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc tâm thần phân liệt bao gồm:

There isn’t one single cause of schizophrenia. Research has noted a strong genetic link, as a family history of psychosis significantly increases a person’s risk of the disease.1 Factors that may increase the risk for schizophrenia include:

– Khác biệt trong não: Tâm thần phân liệt có liên đới với sự thay đổi các chất hóa học trong não liên quan đến chất dẫn truyền thần kinh dopamine và glutamate.

Brain differences: Schizophrenia has been linked to altered brain chemistry involving the neurotransmitters dopamine and glutamate.1

– Môi trường: Tâm thần phân liệt có liên đới tới tiếp xúc với virus và suy dinh dưỡng trong suốt tam cá nguyệt thứ nhất hoặc thứ hai của quá trình mang thai.

Environment: Schizophrenia has been linked to exposure to viruses or malnutrition during a parent’s first or second trimester of pregnancy.2

– Sử dụng chất: Sử dụng chất có thể làm tăng nguy cơ mắc tâm thần phân liệt khi các loại ma túy làm thay đổi tâm trí được sử dụng trong thời thanh thiếu niên với đầu thời kỳ trưởng thành. Bao gồm cả hút cần sa, vì nó làm tăng nguy cơ xảy ra loạn thần.

Substance use: Substance use also can increase the risk of schizophrenia when mind-altering drugs are taken during teenage or young adult years. This includes smoking marijuana, as it increases the risk of psychotic incidents.3

Nguyên nhân gây rối loạn phân ly. Causes of Dissociative Disorders

Mặt khác, nhóm rối loạn phân ly thường xuất hình như một phản ứng của người bệnh với một sang chấn lớn. Có thể là cuộc chiến quân sự hoặc ngược đãi thể chất hoặc lạm dụng tình dục, các trải nghiệm này khiến não bộ bị choáng ngợp. Rối loạn này có thể trở nặng khi người bệnh chịu căng thẳng lớn.

Dissociative disorders, on the other hand, typically develop in response to significant trauma. This might be military combat or physical or sexual abuse, experiences of which overwhelm the brain. The disorder may grow worse when an individual is under significant stress.4

Nguồn: Simply Psychology

Ai bị ảnh hưởng và khi nào? Who Is Affected and When?

Cả tâm thần phân liệt và nhóm rối loạn phân lý đều khá hiếm gặp. Theo ước tính:

Both schizophrenia and dissociative disorders are relatively uncommon. According to some estimates:

– Tâm thần phân liệt ảnh hưởng đến khoảng 0.25% và 0.64% người Hoa Kỳ. Người mắc tâm thần phân liệt được ước tính khoảng 24 triệu người khắp thế giới – chủ yếu bắt đầu xuất hiện triệu chứng cuối những năm thanh thiếu niên hoặc đầu những năm 20 tuổi cho nam giới và cuối những năm 20 tuổi cho nữ giới.

Schizophrenia affects around 0.25% and 0.64% of Americans.5 Those with schizophrenia—estimated at more than 24 million people across the globe—typically begin to experience symptoms in their late teens or early 20s for men and late 20s for women.6

– Rối loạn phân ly ảnh hưởng 2.4% người Hoa Kỳ. Nghiên cứu cho thấy khoảng 12% đến 13.8% các bệnh nhân loạn thần có mắc rối loạn phân ly.

Dissociative disorders affect 2.4% of Americans.7 Research has found that around 12% to 13.8% of psychiatric patients have dissociative disorders.8

– Người mắc rối loạn phân ly có thể xuất hiện thêm các bệnh lý khác, bao gồm rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD), rối loạn ám ảnh – cưỡng chế (OCD) và rối loạn trầm cảm điển hình. Họ cũng có nguy cơ sử dụng chất cao.

A person living with schizophrenia is more likely to experience other conditions, including posttraumatic stress disorder (PTSD), obsessive-compulsive disorder (OCD), and major depressive disorder. They are also at a higher risk for substance use.9

Nguồn: Shape

Mỗi dạng rối loạn phân ly đều có khởi phát và tần suất trung bình khác nhau. Tuy nhiên, các khoảng thời gian mất trí nhớ có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào, bất kỳ độ tuổi nào và kéo dài bất kể, từ một vài phút đến nhiều năm.

Each type of dissociative disorder has different average onsets and frequencies. However, amnesic (memory loss) episodes can happen at any time, at any age, and last anywhere from minutes to years.

Các nghiên cứu cho thấy các triệu chứng phân ly không khác biệt theo giới tính. Các nhà nghiên cứu suy đoán rằng lý do phụ nữ được chẩn đoán mắc nhiều hơn có thể có liên quan đến tình trạng nam giới dính líu vào hệ thống pháp luật nhiều hơn là hệ thống y tế.

Studies indicate that dissociative symptoms do not differ between genders. Researchers speculate that the reason more women are diagnosed could be connected to the fact that men enter the legal system rather than the health system.10

Chẩn đoán. Diagnosing Schizophrenia vs. Dissociative Disorders

Để chẩn đoán bệnh lý bạn mắc phải, chuyên gia y tế sẽ hỏi bạn về triệu chứng, xem tiền sử bệnh, và thực hiện các bài kiểm tra cơ thể. Họ cũng sẽ sử dụng các xét nghiệm hoặc các bài kiểm tra chẩn đoán khác để loại trừ tất cả các bệnh lý nào khác có thể gây ra những triệu chứng này.

In order to diagnose your condition, a healthcare provider will ask questions about your symptoms, take a medical history, and perform a physical exam. They may also use lab tests or other diagnostic tests to rule out any medical conditions that might be causing your symptoms.

Chẩn đoán cụ thể sẽ tùy thuộc vào dạng triệu chứng xuất hiện. Chuyên gia y tế sẽ sử dụng “Cẩm nang Số liệu và Chẩn đoán các Rối loạn tâm thần, phiên bản 5” (DSM-5) để chẩn đoán bệnh lý của bạn.

Your specific diagnosis will depend on the type of symptoms you present with. Your healthcare provider will use the “Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition” (DSM-5) to diagnose your condition.

DSM-5 mô tả các rối loạn và liệt kê các triệu chứng và tiêu chuẩn chức năng mà một người cần đáp ứng để bị chẩn đoán mắc một bệnh lý cụ thể nào đó.

The DSM-5 describes disorders and lists the symptoms and functioning criteria that a person must meet to be diagnosed with a specific condition.

Chẩn đoán Tâm thần phân liệt. Diagnosing Schizophrenia

Để đáp ứng các tiêu chuẩn chẩn đoán tâm thần phân liệt, một người phải có ít nhất hai trong số cách triệu chứng dưới đây (bao gồm ít nhất một trong 3 triệu chứng đầu tiên trong danh sách):

In order to meet the criteria for schizophrenia, an individual must experience two or more of the following symptoms (including at least one of the first three items on the list):

– Ảo tưởng: Ảo tưởng  bao gồm những niềm tin sai lệch không đổi. Ví dụ, một số người tin rằng người ngoài hành tinh đang nói chuyện với minh qua một chương trình radio nào đó hoặc rằng ai đó đang theo dõi họ mặc dù chẳng có bằng chứng nào cho thấy điều đó cả.

Delusions: Delusions include fixed false beliefs. For example, someone may believe aliens are talking to them through a certain radio program or that someone is spying on them even though there is no evidence of it.

Nguồn: Georgetown Behaviora

– Ảo giác: Một người có thể nhìn thấy những thứ người khác không thấy, nghe những thứ người khác không nghe, hoặc ngửi thấy những gì mọi người không ngửi được.

Hallucinations: Someone may see things that others don’t see, hear things that no one else hears, or smell things that no one else smells.

– Lời nói rối loạn: Có thể bao gồm những từ ngữ hoặc cụm từ người bệnh tự nghĩ ra mà chỉ họ mới hiểu, lặp lại những từ hoặc câu nói giống nhau, sử dụng kết hợp từ ngữ cùng nhau không có nghĩa, hoặc nhảy từ chủ đề này sang chủ đề khác mà không thể nắm bắt cuộc hội thoại.

Disorganized speech: This may include using made-up words or phrases that only have meaning to the individual, repeating the same words or statements, using meaningless rhyming words together, or jumping from topic to topic without being able to hold a conversation.

– Có hành vi rối loạn hoặc căng trương lực: Người bệnh có thể xuất hiện hành vi kỳ lạ cản trở năng lực vận hành. Người có hành vi căng trương lực có không có phản ứng ngay cả khi họ còn thức.

Grossly disorganized or catatonic behavior: Individuals may exhibit bizarre behavior that interferes with their ability to function. Individuals with catatonic behavior may appear unresponsive even though they are awake.

– Các triệu chứng tiêu cực: Người mắc tâm thần phân liệt có thể không có một số dạng phản ứng cảm xúc như người bình thường. Ví dụ, người mắc tâm thần phân liệt có thể không có tương tác xã hội hoặc không thể hiện phản ứng cảm xúc với cả tin tốt và tin xấu.

Negative symptoms: Individuals with schizophrenia may not exhibit certain types of emotional reactions that healthy people do. For example, an individual with schizophrenia might not interact socially or the individual might not show an emotional reaction to either good news or bad news.11

Người mắc tâm thần phân liệt có thể thiếu hiểu biết về rối loạn này. Người không nghĩ mình có vấn đề sẽ ít có thái độ tuân thủ điều trị hơn. Điều này nói lên tỷ lệ tái phát cao hơn, tăng tình trạng nhập viện tâm thần không mong muốn, và vận hành chức năng tâm lý xã hội kém.

People with schizophrenia may lack insight into their disorder. Individuals who do not think they have a problem are less likely to be compliant with their treatment. That may mean higher relapse rates, increased involuntary admissions to psychiatric hospitals, and poorer psychosocial functioning.

Chẩn đoán Nhóm rối loạn phân ly. Diagnosing Dissociative Disorders

Có ba dạng rối loạn phân ly: Rối loạn giải thể nhân cách/Tri giác sai thực tại, Mất trí nhớ phân ly, và Rối loạn nhân cách phân ly. Mỗi loại đều có tiêu chuẩn chẩn đoán riêng theo DSM-5.

There are three different types of dissociative disorders: depersonalization/derealization disorder, dissociative amnesia, and dissociative identity disorder (DID). Each has its own set of diagnostic criteria in the DSM-5.

Rối loạn giải thể nhân cách/Tri giác sai thực tại: Để đáp ứng chẩn đoán, người bệnh cần xuất hiện liên tục hoặc tái diễn các giai đoạn giải thể nhân cách, tri giác sai thực tại hoặc cả hai.

Depersonalization/derealization disorder: Diagnosis requires experiencing persistent or recurring episodes of depersonalization, derealization, or both.12

– Mất trí nhớ phân ly: Người mắc bệnh lý này gặp khó khăn trong việc nhớ được thông tin về bản thân, dù là mất đi ký ức về một sự kiện gây sang chấn cụ thể, hay trong những tình huống hiếm gặp, là quên đi bản dạng hoặc quá khứ.

Dissociative amnesia: Those with dissociative amnesia have trouble remembering information about themselves, whether it’s a lack of memory of a particular traumatic event or, in rare cases, about their identity or past.13

– Rối loạn nhân cách phân ly: Người mắc bệnh lý này sẽ thay đổi giữa hai hoặc nhiều trạng thái hoặc trải nghiệm tính cách khác nhau. Những khoảng trống trong trí nhớ là một đặc trưng thường gặp của bệnh lý này.

Dissociative identity disorder (DID): A person with dissociative identity disorder will alternate between two or more distinct personality states or experiences. Gaps in memory are another common characteristic of this condition.

Người mắc nhóm rối loạn phân ly có thể vẫn đôi khi vận hành đời sống bình thường. Những triệu chứng có thể gây khó khăn cho họ, khiến họ khó làm việc, duy trì mối quan hệ hoặc tiếp tục việc học.

Individuals with dissociative disorders may function normally part of the time. Then, their symptoms may create difficulties for them, making it hard to work, maintain relationships, or continue with education.

Tổng kết. Recap

Tâm thần phân liệt và nhóm rối loạn phân ly đều có những chẩn đoán riêng biệt, mỗi bệnh lý đều có những triệu chứng và tiêu chuẩn chẩn đoán cụ thể.

Schizophrenia and dissociative disorders are distinct diagnoses, each with their own set of symptoms and specific diagnostic criteria.

Điều trị. Treatment for Dissociative Disorders vs. Schizophrenia

Vì điều trị tâm thần phân liệt và nhóm rối loạn phân ly sẽ đặc thì tùy theo từng bệnh lý, nên ta cần phải có chẩn đoán phù hợp. Cả tâm thần phân liệt và nhóm rối loạn phân lý đều không có phương pháp trị khỏi, nhưng chúng có thể được kiểm soát theo nhiều cách. Điều trị thường bao gồm trị liệu, thuốc, và hỗ trợ.

Because the treatments for schizophrenia and dissociative disorders are specific to the condition, it is essential to get an appropriate diagnosis. Neither schizophrenia nor dissociative disorders can be cured, but they can be managed in a variety of ways. Treatments often involve therapy, medication, and support.

Điều trị tâm thần phân liệt. Schizophrenia Treatments

Hình thức điều trị tiêu chuẩn cho tâm thần phân liệt bao gồm thuốc chống loạn thần, kèm với tâm lý trị liệu và các dịch vụ hỗ trợ cộng đồng. Khi được điều trị phù hợp, ảo giác và hoang tưởng sẽ giảm bớt.

Standard treatment for schizophrenia includes antipsychotic medications, along with psychotherapy and community support services.11 With proper medication, hallucinations and delusions can subside.

Người mắc tâm thần phân liệt cũng có thể cần nhập viện để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh.

Hospitalization might be necessary for the safety of the person with schizophrenia as well as those around them.

Điều trị nhóm rối loạn phân ly. Dissociative Disorder Treatments

Nguồn: Centres For Health an

Nhóm rối loạn phân ly thường được điều trị bằng liệu pháp trò chuyện. Các lựa chọn có thể bao gồm: Dissociative disorders are commonly treated with talk therapy. Treatment options may include:

– Trị liệu nhận thức – hành vi (CBT). Cognitive-behavioral therapy (CBT)

– Trị liệu hành vi biện chứng. Dialectical behavioral therapy (DBT)

– Giải mẫn cảm chuyển động nhãn cầu và tái nhận thức. Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR)

Thuốc chống trầm cảm và các thuốc điều trị khác cũng có thể được sử dụng. Những loại thuốc thế này có thể giúp người bệnh kiểm soát các triệu chứng lo âu và trầm cảm có thể xuất hiện kèm với các triệu chứng phân ly.

Antidepressants or other medications may also be used. Such medications can help people manage symptoms of anxiety and depression that may occur alongside dissociative symptoms.

Biến chứng. Complications

Người mắc tâm thần phân liệt có nguy cơ tự sát cao hơn. Có xấp xỉ 25% đến 50% người mắc tâm thần phân liệt có nỗ lực tự sát trong suốt cuộc đời, với 5% tử vong vì tự sát.

Individuals with schizophrenia are at a higher risk of suicide. Approximately 25% to 50% of people with schizophrenia attempt suicide during their lifetime, with around 5% dying by suicide.14

Tự sát có thể là một vấn đề nghiêm trọng với người mắc nhóm rối loạn phân ly, đặc biệt là rối loạn nhân cách phân ly. Hơn 70% người mắc rối loạn nhân cách phân ly đã từng cố kết liễu bản thân. Nhiều nỗ lực tự sát đã được ghi nhận, bao gồm cả hành vi tự sát thương.

Suicide can also be a serious issue for individuals with dissociative disorders, particularly dissociative identity disorder. More than 70% of individuals with dissociative identity disorder have attempted suicide. Multiple suicide attempts are common, and so is self-injury.15

Dự phòng. Prevention of Dissociative Disorders and Schizophrenia

Không có hình thức dự phòng hiệu quả chắc chắn nào cho tâm thần phân liệt, bệnh lý này có liên hệ mật thiết với gen di truyền và khác biệt trong não bộ. Tuy nhiên, ta vẫn có thể giảm bớt nguy cơ bằng cách tránh các yếu tố nguy cơ từ môi trường như sử dụng chất.

There is no sure-fire way to prevent schizophrenia. The condition is strongly linked to genetic influences and brain differences. However, it may be possible to reduce the risk by avoiding environmental risk factors such as substance use.

Vì nhóm rối loạn phân ly có liên hệ mật thiết với các trải nghiệm sang chấn, nên việc tìm cách giảm sự khó chịu và điều trị hệ quả hậu sang chấn có thể khá hữu ích.

Because dissociative disorders are strongly linked to traumatic experiences, finding ways to reduce distress and treat the aftereffects of trauma may be helpful.

Tổng kết. Summary

Cả tâm thần phân liệt và nhóm rối loạn phân ly đều có nhiều triệu chứng tương đồng, nhưng bạn cần nhìn nhận chúng là những bệnh lý riêng biệt. Tâm thần phân liệt được định hình nhiều hơn bởi những suy nghĩ và hành vi vô tổ chức, trong khi nhóm rối loạn phân ly lại gây ra cảm giác tách rời với bản thân và thực tại.

Schizophrenia and dissociative disorders share some overlapping symptoms, but it is important to recognize that they are distinct conditions. Schizophrenia is more likely to be marked by disorganized thoughts and behaviors, whereas dissociative disorders are more likely to cause feelings of detachment from the self and reality.

Tìm kiếm chẩn đoán thích hợp là rất quan trọng vi điều trị tâm thần phân liệt và nhóm rối loạn phân ly có thể rất khác nhau. Tâm thần phân liệt nhìn chung được điều trị bằng thuốc chống loạn thần, trong khi nhóm rối loạn phân ly được điều trị chủ yếu bằng trị liệu qua trò chuyện.

Getting a proper diagnosis is important because the treatments for schizophrenia and dissociative disorders can vary. Schizophrenia is generally treated with antipsychotic medication, while dissociative disorders are treated primarily with talk therapy.

Điều cần nhớ. Keep in Mind

Cả tâm thần phân liệt và nhóm rối loạn phân ly đều là những bệnh lý bị nhiều người hiểu sai. Việc xuất hiện triệu chứng của một trong hai dạng bệnh lý này đều khiến người bệnh khó chịu và làm gián đoạn cuộc sống, vậy nên bạn cần tìm kiếm hỗ trợ nếu các triệu chứng gây quan ngại lớn cho đời sống của bạn.

Both schizophrenia and dissociative disorders are highly misunderstood conditions. Experiencing symptoms of either type of condition can be distressing and disruptive, so it is important to seek help if you have any symptoms that cause concern.

Chuyên gia y tế có thể xác định liệu những triệu chứng bạn đang gặp phải có thể là tâm thần phân liệt, một rối loạn phân ly hay một thứ gì đó khác. Khi được chữa trị phù hợp, người mắc tâm thần phân liệt hay rối loạn phân ly vẫn có thể có cuộc sống vui vẻ, lành mạnh.

Your healthcare provider can determine whether the symptoms you are experiencing might be schizophrenia, a dissociative disorder, or something else. With proper treatment, people living with schizophrenia or dissociative disorder can lead productive, rewarding lives.

Tham khảo. Sources

Luvsannyam E, Jain MS, Pormento MKL, et al. Neurobiology of schizophrenia: A comprehensive review. Cureus. 2022;14(4):e23959. doi:10.7759/cureus.23959

Cheslack-Postava K, Brown AS. Prenatal infection and schizophrenia: A decade of further progress. Schizophr Res. 2022;247:7-15. doi:10.1016/j.schres.2021.05.014

Patel S, Khan S, M S, Hamid P. The association between cannabis use and schizophrenia: Causative or curative? A systematic review. Cureus. 2020;12(7):e9309. doi:10.7759/cureus.9309

Şar V, Dorahy MJ, Krüger C. Revisiting the etiological aspects of dissociative identity disorder: A biopsychosocial perspective. Psychol Res Behav Manag. 2017;10:137-146. doi:10.2147/PRBM.S113743

National Institute of Mental Health. Schizophrenia.

World Health Organization. Schizophrenia.

Devillé C, Moeglin C, Sentissi O. Dissociative disorders: between neurosis and psychosis. Case Rep Psychiatry. 2014;2014:425892. doi:10.1155/2014/425892

Atilan Fedai Ü, Asoğlu M. Analysis of demographic and clinical characteristics of patients with dissociative identity disorder. Neuropsychiatr Dis Treat. 2022;18:3035-3044. doi:10.2147/NDT.S386648

U.S. National Library of Medicine. Schizophrenia.

Kothari CL, Butkiewicz R, Williams ER, Jacobson C, Morse DS, Cerulli C. Does gender matter? Exploring mental health recovery court legal and health outcomes. Health Justice. 2014;2(1):12. doi:10.1186/s40352-014-0012-0

Patel KR, Cherian J, Gohil K, Atkinson D. Schizophrenia: overview and treatment options. P T. 2014;39(9):638-45.

Chien WT, Fung HW. The challenges in diagnosis and treatment of dissociative disorders. Alpha Psychiatry. 2022;23(2):45-46. doi:10.5152/alphapsychiatry.2022.0001

Sharma P, Guirguis M, Nelson J, Mcmahon T. A case of dissociative amnesia with dissociative fugue and treatment with psychotherapy. Prim Care Companion CNS Disord. 2015;17(3). doi:10.4088/PCC.14l01763

Berardelli I, Rogante E, Sarubbi S, Erbuto D, Lester D, Pompili M. The importance of suicide risk formulation in schizophrenia. Front Psychiatry. 2021;12:779684. doi:10.3389/fpsyt.2021.779684

Rehan MA, Kuppa A, Ahuja A, et al. A strange case of dissociative identity disorder: are there any triggers?. Cureus. 2018;10(7):e2957. doi:10.7759/cureus.2957

Nguồn: https://www.verywellmind.com/dissociative-disorder-vs-schizophrenia-4160180

Như Trang.