Ý thức (Conscious) và Vô thức (Unconcious)

Nhà phân tâm học nổi tiếng Sigmund Freud tin rằng hành vi và tính cách được tạo thành từ sự tương tác liên tục và độc nhất giữa những nguồn sức mạnh tâm lý vận hành ở 3 cấp độ nhận thức khác nhau : Tiền ý thức, ý thức và vô thức. Ông tin rằng mỗi cấp độ này đều đóng một vai trò quan trọng ảnh hưởng lên hành vi.

The famed psychoanalyst Sigmund Freud believed that behavior and personality were derived from the constant and unique interaction of conflicting psychological forces that operate at three different levels of awareness: the preconscious, the conscious, and the unconscious. He believed that each of these parts of the mind played an important role in influencing behavior.

Để hiểu được cặn kẽ học thuyết của Freud, đầu tiên ta cần hiểu được từng bộ phận tính cách làm gì, vận hành ra sao và làm thế nào mà ba thành tố này tương tác với nhau để góp phần vào trải nghiệm của con người theo góc nhìn của Freud. Hãy cùng tìm hiểu thêm về mỗi cấp độ này của nhận thức và vai trò của chúng trong việc định hình hành vi và suy nghĩ của con người.

In order to understand the ins and outs of Freud’s theory, it is essential to first understand what he believe each part of personality did, how it operated, and how these three elements interact to contribute to the human experience. Learn more about each of these levels of awareness and the role that they play in shaping human behavior and thought.

Tâm trí ba cấp độ của Freud. Freud’s Three Levels of Mind

Tiền ý thức bao gồm tất cả những thứ tiềm ẩn có thể được đưa đến vùng ý thức.

The preconscious consists of anything that could potentially be brought into the conscious mind.

Ý thức bao gồm tất cả những suy nghĩ, ký ức, cảm giác và mong muốn mà ta nhận thức được một cách rõ ràng vào bất kỳ thời điểm nào. Ta có thể nghĩ đến và trò chuyện về những thứ kể trên theo lý trí. Ý thức còn bao gồm cả ký ức, không phải lúc nào ký ức cũng nằm ngay trong vùng ý thức nhưng nó có thể được triệu hồi dễ dàng vào bất kỳ thời điểm nào và giúp ta nhận thức nó rõ ràng.

The conscious mind contains all of the thoughts, memories, feelings, and wishes of which we are aware at any given moment. This is the aspect of our mental processing that we can think and talk about rationally. A part of this includes our memory, which is not always part of consciousness but can be retrieved easily at any time and brought into our awareness.

Vô thức là một ‘kho tàng” các cảm xúc, suy nghĩ, ham muốn và ký ức nằm bên ngoài vùng kiểm soát của ý thức. Hầu hết các nội dung của vùng vô thức đều khá khó chịu và không được chủ thể chấp nhận, như cảm giác đau đớn, lo âu hay xung đột. Theo Freud, tâm trí vô thức không ngừng ảnh hưởng lên hành vi và trải nghiệm của ta, thậm chí ta còn không biết đến sự tồn tại của nguồn sức mạnh này. Vô thức có thể bao gồm cả những cảm xúc bị đè nén, những ký ức, thói quen, suy nghĩ, khao khát và phản ứng ẩn giấu kỹ càng.

The unconscious mind is a reservoir of feelings, thoughts, urges, and memories that outside of our conscious awareness. Most of the contents of the unconscious are unacceptable or unpleasant, such as feelings of pain, anxiety, or conflict. According to Freud, the unconscious continues to influence our behavior and experience, even though we are unaware of these underlying influences. The unconscious can include repressed feelings, hidden memories, habits, thoughts, desires, and reactions.

Freud liên hệ ba cấp độ của tâm trí như một tảng băng. Phần chóp băng bạn thấy ở trên mặt nước thể hiện cho vùng ý thức. Phần băng ở ngay dưới mặt nước nhưng vẫn có thể nhìn thấy chính là tiền ý thức. Và phần băng lớn, nằm ẩn sâu dưới nước mà mắt không thấy được chính là vô thức.

Freud likened the three levels of mind to an iceberg. The top of the iceberg that you can see above the water represents the conscious mind. The part of the iceberg that is submerged below the water but is still visible is the preconscious. The bulk of the iceberg that lies unseen beneath the waterline represents the unconscious.

Để hiểu rõ hơn về ý thức và vô thức trong tâm trí con người, ta nên tìm hiểu rõ hơn về người đã phổ biến những thuật ngữ và học thuyết về cách thức hoạt động của tâm trí.

In order to better understand the conscious and unconscious mind, it may be helpful to take a closer look at the man who popularized the terms and his theories about how the mind works.

Sigmund Freud là cha đẻ của thuyết phân tâm. Mặc dù những ý tưởng ông đưa ra được xem là chấn động trong thời điểm ấy và thậm chí vẫn còn làm nảy ra những cuộc tranh luận và ý kiến trái chiều trong thời điểm hiện tại, nhưng công trình của ông đã ảnh hưởng sâu rộng lên nhiều ngành khoa học, từ tâm lý học, xã hội học, nhân chủng học, văn học và thậm chí là đến cả nghệ thuật.

Sigmund Freud was the founder of psychoanalytic theory. While his ideas were considered shocking at the time and continue to create debate and controversy even now, his work had a profound influence on a number of disciplines, including psychology, sociology, anthropology, literature, and even art.

Thuật ngữ Phân tâm học thể hiện nhiều nội dung trong công trình nghiên cứu của Freud, bao gồm các liệu pháp dựa theo học thuyết của Freud, và phương pháp nghiên cứu ông dùng để phát triển nên các học thuyết này. Freud xây dựng học thuyết về sự phát triển tính cách dựa trên khá nhiều những quan sát và nghiên cứu ca bệnh trên bệnh nhân của mình.

The term psychoanalysis is used to refer to many aspects of Freud’s work and research, including Freudian therapy and the research methodology he used to develop his theories. Freud relied heavily upon his observations and case studies of his patients when he formed his theory of personality development.

Ý thức và vô thức hoạt động như thế nào? How Do the Conscious and Unconscious Mind Work?

Chính xác là có những gì xảy ra trong mỗi cấp độ nhận thức này? Có một cách để hiểu được cách thức vận hành của ý thức và vô thức là tìm hiểu hiện tượng lỡ lời. Nhiều người trong chúng ta ít nhiều gì cũng đều trải qua cái gọi là “lỡ lời” theo thuyết của Freud. Những câu chữ phát ra khi người ta lỡ lời sẽ giúp tiết lộ những suy nghĩ và cảm xúc ẩn giấu trong vô thức của họ.

What exactly happens at each level of awareness? One way to understand how the conscious and unconscious mind operate is to look at what are known as slips of the tongue. Many of us have experienced what is commonly referred to as a Freudian slip at some point or another. These misstatements are believed to reveal underlying, unconscious thoughts or feelings.

Hãy cùng phân tích một ví dụ sau: Consider this example:

James vừa với bắt đầu mối quan hệ với một người phụ nữ anh ta gặp ở trường. Trong một buổi chiều lúc nói chuyện với cô, anh ta lỡ gọi tên cô bằng tên cô bạn gái cũ.

James has just started a new relationship with a woman he met at school. While talking to her one afternoon, he accidentally calls her by his ex-girlfriend’s name.

Trong tình huống này thì bạn sẽ giải thích thế nào? Nhiều người trong chúng ta có thể đổ lỗi cho sự mất tập trung, lơ đễnh hoặc nói rằng đây chỉ đơn giản là sự cố ngẫu nhiên thôi. Tuy nhiên, nếu phân tích theo cách của Freud, bạn sẽ thấy đây không đơn giản chỉ là lỡ lời ngẫu nhiên.

If you were in this situation, how would you explain this mistake? Many of us might blame the slip on distraction or describe it as a simple accident. However, a Freudian analyst might tell you that this is much more than a random slip of the tongue.

Các nhà phân tâm học tin tưởng rằng chính tâm trí vô thức, cái sức mạnh nằm ngoài phạm vi của ý thức, đang điều khiển hành vi của bạn. Ví dụ, một nhà phân tâm học có thể nhận định rằng James gọi nhầm tên là do bởi những cảm xúc chưa được giải tỏa bên trong con người anh ta về người bạn gái cũ hoặc có thể là vì mối e sợ của anh ta trước một mối quan hệ mới.

The psychoanalytic view holds that there are unconscious, inner forces outside of your awareness that are directing your behavior. For example, a psychoanalyst might say that James misspoke due to unresolved feelings for his ex or perhaps because of misgivings about his new relationship.

Freud tin rằng hầu hết vùng vô thức là khá khó tiếp cận nhưng những nội dung của tâm trí vô thức có thể đôi lúc “trồi’ lên theo một cách chẳng ai ngờ tới như giấc mơ hoặc những lúc lỡ lời vô ý.

Freud believed that while the unconscious mind is largely inaccessible, the contents of the unconscious could sometimes bubble up in unexpected ways such as in dreams or inadvertent slips of the tongue.

Như đã đề cập, vô thức chứa đựng những suy nghĩ, cảm xúc, ký ức, mong muốn, và động lực nằm ẩn sau tấm rèm ý thức, thế nhưng nó vẫn không ngừng ảnh hưởng lên hành vi. Vì vậy, khi gọi nhầm tên người mới bằng tên người cũ, James có thể đang thổ lộ những cảm xúc vô thức liên quan đến mối quan hệ trước đây.

As previously mentioned, the unconscious includes thoughts, emotions, memories, desires, and motivations that lie outside of our awareness, yet nevertheless continue to exert an influence on our behaviors. So by mistakenly calling his new girlfriend by his ex’s name, James might be revealing unconscious feelings related to that previous relationship.

Ý thức và Tiền ý thức: Một cái nhìn cận cảnh hơn. The Conscious and Preconscious: A Closer Look

Nội dung chứa đựng trong ý thức bao gồm tất cả những thứ mà bạn chủ động nhận thức được tại bất kỳ thời điểm nào. Ví dụ, vào lúc này, bạn nhận thức được thông tin bạn đang đọc, âm nhạc bạn đang nghe, hoặc một cuộc trò chuyện với người khác. Tất cả các suy nghĩ đi qua tâm trí bạn, cảm giác và cảm nhận của bạn về thế giới xung quanh, và cả những ký ức bạn gom lại trong nhận thức chính là trải nghiệm của ý thức trong bạn.

The contents of the conscious mind include all of the things that you are actively aware of at any given moment. At this moment, for example, you might be consciously aware of the information you are reading, the sound of the music you are listening to, or a conversation you are having. All of the thoughts that pass through your mind, the sensations and perceptions from the world around you, and the memories that you pull into your awareness are all part of that conscious experience.

Tiền ý thức cũng có mối liên hệ gần gũi, nó bao hàm tất cả những thứ bạn có khả năng kéo lại về với ý thức. Bạn có thể không phải lúc nào cũng chủ động nghĩ về những ký ức từ hồi tốt nghiệp phổ thông, nhưng bạn vẫn có thể triệu hồi lại thông tin này về với ý thức nếu bạn cần hoặc muốn làm như vậy. Tiền ý thức cũng hoạt động như một người bảo hộ, kiểm soát thông tin nào được cho phép đưa vào vùng ý thức.

The closely related preconscious mind contains all of the things that you could potentially pull into conscious awareness. You might not be consciously thinking about memories from your high school graduation, but that is information that you could easily bring into the conscious mind if you needed or wanted to do so. The preconscious also acts as something of a guard, controlling the information that is allowed to enter into conscious awareness.

Có một điều cần nhớ về ý thức và tiền ý thức là chúng chỉ thể hiện phần băng ở trên. Lượng thông tin chúng nắm giữ bị giới hạn khá nhiều.

One thing to remember about the conscious and preconscious mind is that they represent only the tip of the iceberg. They are limited in terms of the amount of information they hold.

Vô thức: Cái gì nằm dưới bề mặt nhận thức. The Unconscious Mind: What Lies Beneath the Surface of Awareness

Nếu ý thức thể hiện cho phần chóp của tảng băng thì vô thức giống như một phần lớn của tảng băng chìm sâu bên dưới, không thể nhìn thấy từ trên mặt nước. Ký ức, suy nghĩ, cảm xúc và thông tin đau đớn, đáng xấu hổ, tội lỗi, hoặc cực kỳ khó chịu đối với chúng ta trong ý thức sẽ được lưu trữ trong một cái kho khổng lồ hình thành nên vùng vô thức.

If the conscious mind represents the tip of the iceberg, it is the unconscious mind that makes up the massive bulk of the iceberg that lies invisible and unseen below the surface of the water. Memories, thoughts, feelings, and information that is too painful, embarrassing, shameful, or distressing for conscious awareness is stored in the enormous reservoir that makes up the unconscious mind.

Mặc dù những thông tin này không tiếp cận được trong trạng thái ý thức, nhưng Freud vẫn tin rằng nó vẫn có thể tác động mạnh mẽ lên hành vi và trạng thái sức khỏe tinh thần của con người khi tỉnh táo. Ông liên hệ sự khó chịu về tâm lý với những cảm xúc chưa giải tỏa từ những xung đột nằm ngoài nhận thức, rất nhiều kỹ thuật trị liệu của ông tập trung vào việc mang những thôi thúc, cảm xúc, và ký ức từ vô thức này về với ý thức đề từ đó ta có thể xử trí chúng một cách hiệu quả. Những kỹ thuật như liên tưởng tự do và phân tích giấc mơ tập trung vào việc mang các tác động từ vùng vô thức tăm tối ra ánh sáng. Nói lỡ lời theo cách nhìn từ học thuyết của Freud, đôi khi lại là một dấu hiệu thể hiện những suy nghĩ và cảm xúc trong vô thức đang “trồi” lên trên bề mặt của nhận thức.

While this information is not consciously accessible, Freud still believed that its influence could play a powerful role in conscious behavior and well-being. He linked psychological distress to unresolved feelings of conflict that were outside of awareness, and many of the therapeutic techniques he utilized focused on bringing unconscious urges, feelings, and memories into conscious awareness so that they could then be dealt with effectively. Techniques such as free association and dream analysis are centered on bringing unconscious influences to light. Freudian slips, or accidental slips of the tongue, are sometimes thought of as being a sign of unconscious thoughts and feeling bubbling up to the surface of awareness.

Kết luận. Final Thoughts

Mặc dù khá nhiều ý tưởng của Freud đã không còn được ưa chuộng trong tâm lý học nhưng tầm quan trọng của vô thức có lẽ đã trở thành một trong những đóng góp quan trọng và lâu dài nhất của ông cho tâm lý học. Liệu pháp phân tâm đi sâu khám phá cách vô thức ảnh hưởng lên hành vi và suy nghĩ, nó đã trở thành một công cụ quan trọng trong điều trị những bệnh lý tâm thần và những vấn đề tâm lý khó chịu.

While many of Freud’s ideas have fallen out of favor in psychology, the importance of the unconscious has become perhaps one of his most important and enduring contributions to psychology. Psychoanalytic therapy, which explores how the unconscious mind influences behaviors and thoughts, has become an important tool in the treatment of mental illness and psychological distress.

Tham khảo. Article Sources

Carducci, BJ. The Psychology of Personality: Viewpoints, Research, and Applications. New York: John Wiley and Sons; 2009.

Corsini, R. J., & Wedding, D. Current Psychotherapies (9th ed.). Belmont, CA: Brooks Cole; 2011.

Nguồn: https://www.verywellmind.com/the-conscious-and-unconscious-mind-2795946

Như Trang.