Con người có bao nhiêu cảm xúc?

Cảm xúc tác động rất lớn đến cuộc sống của chúng ta. Nhà văn nhà thơ là những người có khả năng miêu tả cảm xúc và quá trình ta có được những cảm xúc ấy. Đối với cuộc sống thường ngày, chúng ta thường phải sử dụng đến các cách nói ẩn dụ để mô tả những gì ta cảm thấy như kiểu “lòng nôn nao” hoặc “cổ họng nghẹn lại” hay những cách nói ẩn ý tương tự.

Emotions rule so much of our lives. Writers and poets seem capable of coming up multitude ways to describe the experience and varieties of human emotion. On an everyday basis, we often resort to using metaphors to describe what we are experiencing inside. How often do you find yourself describing what you are feeling as being much like “butterflies in your stomach” or a “lump in your throat” or some other similar depiction?

Theo nhà tâm lý học Robert Plutchick, có tất cả hơn 90 định nghĩa về “cảm xúc” đã được đưa ra. Và không may thay, trong thực tế, cảm xúc là thứ rất phức tạp, luôn thay đổi và diễn ra tại nội tâm. Việc các cảm xúc có thể bị pha trộn hoặc nói cách khác, ta có thể trải qua nhiều hơn một cảm xúc trong cùng 1 thời điểm khiến việc xác định bản chất thực sự và số lượng cảm xúc trở nên khó khăn hơn.

Psychologist Robert Plutchick suggested that more than 90 different definitions of the term “emotion” have been put forth by psychologists. Compounding this difficulty is the fact that emotions are often so complex, varied, and internal. They tend to be deeply personal and even confusing at times. The fact that emotions are frequently mixed or that we are capable of experiencing more than one emotion at a time makes pinning down the exact nature and number of emotions that much more challenging.

Có tất cả bao nhiêu cảm xúc? 10, 100, hay 1000?

If someone asked you to identify how many emotions there actually are, what would you guess? Tens? Hundreds? Thousands?

Đây không phải là một câu hỏi quá mới. Ngay từ thế kỷ IV TCN, triết gia Aristotle đã cố xác định số lượng các cảm xúc căn bản. Theo đó, ông đưa ra 14 cảm xúc cơ bản nhất, là sợ hãi, tự tin, giận dữ, bằng hữu, bình tĩnh, thù địch, xấu hổ, vô liêm sỉ, đáng thương, tử tế, ganh tỵ, căm phẫn, tranh đua và coi thường.

This question is hardly new. As early as the 4th century B.C., the philosopher Aristotle attempted to identify the exact number of core emotions. These were referred to as the 14 irreducible emotions, which he described as fear, confidence, anger, friendship, calm, enmity, shame, shamelessness, pity, kindness, envy, indignation, emulation, and contempt.

Trong cuốn Biểu Hiện Cảm Xúc ở Người và Động Vật, Charles Darwin cho rằng khả năng thể hiện cảm xúc qua gương mặt có các lợi thế tiến hóa và có rất nhiều cảm xúc mang tính phổ thông và tương tự nhau ở tất cả cá thể.

In his book The Expression of the Emotions in Man and Animals, Charles Darwin suggested that the ability to express emotion through the face had evolutionary advantages. He also suggested that many of these emotional expressions were universal.

Gần đây, các nhà tâm lý học đã có nhiều nỗ lực hơn trong việc phân loại và xác định tổng số lượng cảm xúc chính xác.

More recently, psychologists have made a number of attempts to categorize and identify the exact number of emotions.

Điều ngạc nhiên ở đây là số lượng các cảm xúc phổ thông, cơ bản ít hơn bạn tưởng. Theo các học thuyết nổi tiếng nhất, cảm xúc cơ bản của con người chỉ dao động từ 4 đến 6 loại cảm xúc.

Surprisingly, when it comes to basic, universal emotions, there are actually far fewer than you may think. According to the best-known theories that classify the human emotional experience, there are anywhere from four to eight basic emotions.

Quan điểm 1: Học thuyết bánh xe cảm xúc. The Wheel of Emotions

Một trong những học thuyết danh tiếng nhất chính là học thuyết bánh xe cảm xúc của Robert Plutchick. Học thuyết này xác định có 8 cảm xúc cơ bản: vui, buồn, tin tưởng, ghê tởm, giận dữ, ngạc nhiên và kỳ vọng. Bánh xe cảm xúc được ví với bánh xe màu sắc, nơi các màu sắc cơ bản trộn lẫn nhau để tạo ra các màu khác. Các cảm xúc cơ bản cũng sẽ trộn lẫn vào nhau và tạo ra nhiều cảm xúc khác. Ví dụ, sự kỳ vọng kết hợp với niềm vui sẽ tạo ra sự lạc quan.

One of the most prominent of these theories is Robert Plutchik’s wheel of emotions which identifies eight basic emotions – joy, sadness, trust, disgust, fear, anger, surprise, and anticipation. The wheel of emotion is likened to the color wheel in which the primary colors combine to form the secondary and complementary colors. These basic emotions then mix and combine to form a variety of feelings. For example, anticipation plus joy might combine to form optimism.

Quan điểm 2: 6 Cảm xúc phổ biến. Six Universal Emotions

Lại có quan điểm cho rằng có khoảng 6 hoặc 7 cảm xúc cơ bản có chung ở tất cả các nên văn hóa khắp thế giới. Nhà tâm lý học Paul Eckman đã phát minh ra Hệ Thống Mã Hóa Nét Mặt (FACS), một hệ thống nguyên tắc phân loại giúp đo lường chuyển động của 42 cơ trên khuôn mặt cũng như các chuyển động của đầu và mắt.

Other researchers suggest that there are around six or seven basic emotions that are experienced in cultures throughout the world. Psychologist Paul Eckman created what is known as the Facial Action Coding System (FACS), a taxonomy that measures the movements of all the face’s 42 muscles as well as the movements of the head and eyes.

Eckman đã khám phá ra có tất cả 6 biểu hiện trên khuôn mặt giống nhau cho tất cả mọi người trên toàn thế giới, tương ứng với 6 cảm xúc nguyên bản: Vui vẻ, buồn bã, ngạc nhiên, sợ hãi, giận dữ, ghê tởm. Sau này ông thêm 1 cảm xúc nữa là hài lòng.

Eckman discovered that there were six facial expressions universal to people all over the world. These original six emotions he identified were happiness, sadness, surprise, fear, anger, and disgust. He later went on to add a seventh emotion – contempt.

Quan điểm 3: 4 cảm xúc cơ bản? Or Are There Just Four Basic Emotions?

Mới đây hơn, các nhà nghiên cứu đã yêu cầu một số tham dự viên trong một nghiên cứu xác định cảm xúc dựa vào các biểu hiện thực tên trên người mẫu. Họ phát hiện ra sự sợ hãi và ngạc nhiên gắn với chuyển động cùng một cơ mặt. Thay vì tách ra làm 2 cảm xúc, họ cho rằng sợ hãi và ngạc nhiên đơn giản là 2 biến thể của cùng 1 cảm xúc. Tương tự, sự ghê tởm và tức giận cũng do chuyển động của cùng một cơ tạo ra nên 2 cảm xúc này cũng chỉ đại diện cho một cảm xúc mà thôi. Như vậy, họ kết luận cảm xúc chỉ có 4 loại, thay vì 6 loại như quan điểm trước đó: Vui vẻ, buồn bã, giận dữ và sợ hãi. Các biến thể phức tạp hơn của cảm xúc đã phát triển lên từ những cảm xúc cơ bản này thông qua quá trình tiến hóa hàng thiên niên kỷ.

More recently, researchers asked participants to identify emotions based on the expressions of a realistic model. What they found was that fear and surprise engage the same muscles. Rather than representing two distinct emotions, they instead suggest that fear and surprise are simply variations of one basic emotion. Similarly, disgust and anger involve the exact same muscles, so they suggest that they represent variations of just one emotion. The researchers suggest that instead of six basic emotions, there are just four: happiness, sadness, anger, and fear. The more complex variations of emotions, they argue, have evolved from these foundational building blocks over the millennia.

Trưởng nhóm nghiên cứu, TS. Rachael Jack, trường Đại học Glassglow giải thích “Qua nghiên cứu, cái chúng tôi muốn kết luận là không phải tất cả các chuyển động cơ mặt đều xuất hiện cùng lúc, thay vào đó, chúng phát triển theo thời gian, giúp hình thành hệ thống thông tin từ sinh lý cơ bản đến các đặc thù mang tính xã hội.”

“What our research shows is that not all facial muscles appear simultaneously during facial expressions, but rather develop over time supporting a hierarchical biologically-basic to socially-specific information over time,” explained lead author Dr. Rachael Jack of the University of Glasglow.

Hầu hết chúng ta đều ngay lập tức cho rằng ngạc nhiên và sợ hãi là khác nhau, là 2 cảm xúc riêng biệt, giận dữ và ghê tởm cũng vậy. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng khi cảm xúc xuất hiện, các cơ thể hiện sự sợ hãi và ngạc nhiên là giống nhau. Sự khác nhau gữa sợ hãi/ngạc nhiên và giận dữ/ghê tởm được cho là phụ thuộc vào các yếu tố mang tính xã hội. Chỉ khi 2 trạng thái này được thể hiện xong xuôi và đầy đủ, sự khác biệt mới xuất hiện. Các nhà nghiên cứu cũng tin rằng biểu hiện các cảm xúc cơ bản có nền tảng từ các yếu tố sinh lý, sinh tồn, trong khi sự khác biệt giữa sợ hãi/ngạc nhiên và giận dữ/ ghê tởm mãi sau này mới được phát triển lên và do nhiều yếu tố mang tính xã hội khác qui định.

Yet most of us would immediately argue that fear and surprise are distinct and separate emotions, as are anger and disgust. However, the researchers note that when the expression is first displayed, the muscles same muscles are engaged for fear and surprise. This distinction between fear/surprise and anger/disgust, they believe, is socially based. It is only later as the emotion is more fully expressed that the differences between the two emerge. The researchers believe that the expression of the basic emotions has a biological, survival basis while the differences that exist between fear/surprise and between disgust/anger evolved later on and for more social reasons.

Như vậy là chỉ có 4 cảm xúc? Chắc chắn là không. Nghiên cứu do Jack và cộng sự tiến hành đã chỉ ra con người có 4 cảm xúc nguyên sơ, căn bản nhất, nhưng không đồng nghĩa chúng ta chỉ trải qua đúng 4 cảm xúc này. “Không thể nào chỉ có 4 loại cảm xúc. Điều đó là rõ ràng, nhân loại có cả một hệ thống cảm xúc vô cùng phức tạp.”, Jack giải thích.

So does this really mean that there are just four emotions? Certainly not. The research conducted by Jack and her colleagues suggests that there are four irreducible emotions, but this certainly does not mean that people are only capable of experiencing four emotional states. “Nobody in their right mind would say there are only four emotions,” Jack clarified in an interview with The Christian Science Monitor. “That simply isn’t true. Human beings have incredibly complex emotions.”

Biểu hiện cảm xúc. The Expression of Emotions

Tuy vậy, nghiên cứu của Eckman đã chỉ ra khuôn mặt con người có khả năng tạo ra 7,000 chuyển động cơ khác nhau. Cảm xúc và cách mà ta trải nghiệm chúng có lúc rất rõ ràng cụ thể nhưng cũng có lúc mập mờ, đan xen. Tuy nhiên các cảm xúc cơ bản, mặc kệ có bao nhiêu loại, đều đóng vai trò nền tảng cho hệ thống cảm xúc tinh tế và phức tạp mà con người đã, đang và tiếp tục trải qua.

While we might be able to identify such broad emotions, Eckman’s research has revealed that the human face is capable of creating more than 7,000 different facial expressions. Emotions, and how we experience and express them, can be both abundantly apparent and remarkably subtle. The basic emotions, however many there really are, serve as the foundation for all the more complex and subtle emotions that make up the human experience.

Nguồn: https://www.verywell.com/how-many-emotions-are-there-2795179

Như Trang.